sayi115

Avukatın Haklarının Önündeki Engeller

114

Avukatın bir dosyayı incelemesi ve gerektiğinde dosyadan dos-

yadaki tüm delillere ulaşabilmesi yine adil yargılanma hakkının bir

sonucudur. Zira bir avukat, takip edeceği bir dosya ile ilgili tüm bil-

gilere ulaşabilmeli ve bu sayede dosya kapsamında gerekli avukatlık

hizmetini verebilmelidir.

Avukatın bir dosyayı inceleyebilmesi için dosyaya vekaletname

ibraz etme zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu hükmün amacı henüz

vekaletname almayan avukata dosyayı inceleme fırsatı vererek gerekli

araştırmayı yapmasını ve hukuki duruma göre işi alıp almayacağına

karar verme imkanını sağlamaktır. Avukatın dosyayı incelemesi için

vekaletname almasının zorunlu kılınması durumunda, avukat önce

vekaletname alacak, bu vekaletnameyi dosyaya ibraz edecek, dosyayı

inceleyecek ve ondan sonra işi almamaya karar verirse istifa ederek ya

da müvekkilince azledilerek o dosyayı takip etme yükümlülüğünden

kurtulacaktır

. Nitekim Kanun Koyucu, bu sakıncaları görerek avu-

katın dosya inceleme hakkını vekaletname ibrazına tâbi tutmamıştır.

Avukatlık Kanunu, dosya inceleme için vekaletname zorunluluğu

aramamış ve fakat isabetli olarak dosyadan örnek alınabilmesi için ve-

kaletname ibrazını zorunlu tutmuştur. Dosya inceleme hakkı sadece

avukata değil, aynı zamanda stajyer avukata da tanınan bir haktır.

3.2. Avukatın Dosya İnceleme Hakkının Önündeki Engeller

Avukatın dosya inceleme hakkının önündeki birinci engel mevzu-

attan kaynaklanmaktadır. Avukatın dosya inceleme hakkı kapsamın-

da dosyanın incelenmesine ilişkin tutanak düzenlenmesi yönünde bir

hüküm Avukatlık Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda yer

almamasına rağmen, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yönetmeliği’nin

42. maddesinin II. fıkrasında bu yönde bir düzenleme yapılmıştır. Dü-

zenlemenin amacı anlaşılamadığı gibi, düzenleme normlar hiyerarşisi

bakımından hem Avukatlık Kanunu hem de Hukuk Muhakemeleri

Kanunu’na aykırıdır. Maalesef aynı hüküm Cumhuriyet Başsavcılık-

ları ile Adli Yargı İlk Derece Ceza Mahkemeleri Yazı İşleri Hizmetleri-

nin Yürütülmesine Dair Yönetmelik’in 54. maddesinin VI. fıkrasında

da yer almaktadır. Bu hüküm de yine Hukuk Muhakemeleri Kanunu

Yönetmeliği’ndeki hükmün hukuka aykırılığına ilişkin gerekçelerle

hukuka aykırıdır.

Hükmün amacına ilişkin ayrıntılı bilgi için bkz. Güner, s.289.