sayi115

Danıştay Kararları Işığında Vergi Hukukunda İktisadi, Ticari ve Teknik İcaplar

250

dâhil etmekte ve aralarındaki işleme gerçek bir teslim görüntüsü ve-

rilebilmek amacıyla gerekli tüm işlemleri tamamlamaktadır. Danıştay

sadece fiili bir durum olarak belirlediği bu yapay işlemlere hukuksal

sonuç bağlanamayacağını, belgesiz alışları belgelendirmek amacıyla

temin edilen faturalarda şeklen gösterilen emtia bedelinin gerçekten

yüklenilen maliyetin varlığına kanıt oluşturmayacağını hüküm altına

almaktadır.

Dolayısıyla bu işlemlerin gerçek olduğuna ilişkin ispat

yükü işlemin taraflarına düşmektedir. Yapılan işlemin muvazaalı ol-

madığı taraflarca ispatlanmalıdır.

Alım satım bedelinin tartışmalı olduğu bir başka olayda, davacı-

nın satın aldığı fabrika binasının bedelini aktifinde farklı bir değerle

kaydettiği tespit edilmiştir. Bu kaydın binanın gerçek değerini temsil

etmekten uzak olduğu iddia edilmektedir. Danıştay’a göre, yapılacak

gerçeklik araştırmasında satış bedelinin veya gerçeğe en yakın değerin

tespiti zorunludur. Zira vergilemede satışa konu fabrikanın vergi dışı

başka amaçlarla yaptırılan değer tespitinin ve saptanan kıymetinin

esas alınması ticari ve ekonomik gereklere uygun düşmemektedir.

Dolayısıyla iktisadi, ticari ve ekonomik icaplara uygun düşen, bina-

nın VUK hükümlerine göre tespit edilecek değerinin vergilendirmeye

esas teşkil etmesidir.

Alım satım bedelinin iktisadi, ticari ve teknik icaplara uygun oldu-

ğunun mükellef tarafından kanıtlanması gerektiğinin ortaya konulduğu

bir başka olayda mükellef, dava dilekçesinde taahhüt işi nedeniyle akar-

yakıt kullanmasının zorunlu olduğunu ileri sürmüştür. Mükellef, ihtilaf

konusu olan yılda belli bir miktar motorin aldığını, ancak iş makinesi,

silindir ve ekskavatör çalışması ve nakliye işi nedeniyle bir miktar fatura

düzenleyemediğini iddia etmektedir. Ancak Danıştay’a göre ilke olarak

tüm faturalarda yapılan iş miktarının ve teslim edilen taahhüt işlerine

ait hakediş belgelerinin gösterilmesi, tüketilen motorin miktarının söz

konusu alışlara uygunluğunun mükellef tarafından kanıtlaması gerek-

mektedir.

Bu durumda mükellefin faturalardaki akaryakıt alışının ger-

çekliğini yahut faturaların, maliyetleri yükseltmek veya belgesiz alışları

belgelendirmek amacıyla temin edilmediğini ispat etmesi şarttır.

Dnş. VDD., E. 2008/878, K. 2010/145, T. 26.03.2010.

Dnş. VDD., E. 1998/63, K. 1999/102, T. 26.02.1999.

Dnş. VDD., E. 2007/697, K. 2009/111, T. 20.03.2009.