260 / 517
TBB Dergisi 2014 (115)
Cihat ÖNER
259
düzenlendiği tespit edilmiştir. Danıştay’a göre bu durum diğer 49 adet
faturanın da farklı olarak düzenlendiğinin kabulünü gerektirmez.
Aslı ve suretinin farklı olduğu tespit edilemeyen, düzenlenerek defter
ve belgelere kaydedilen diğer 49 adet fatura için de altı adet faturadaki
en yüksek miktar dikkate alınarak tarhiyat yapılması vergilendirmede
hakkaniyet ve maddi delillere dayanma ilkelerine ters düşmektedir.
39
Buraya kadar incelenen Danıştay kararlarında faturaların ticari
faaliyetler esnasında tutarlı bir uygulama ile belli esaslar çerçevesin-
de düzenlenmesi, ticari icapların gereği olarak görülmüştür. Bu tes-
pit doğrultusunda faturalara suretlerinin asıllarına uygunluğu da ele
alınmalıdır. Zira mevzuata göre faturalar en az bir asıl ve bir örnek
olarak düzenlenmelidir. Danıştay’a göre bu şekilde düzenlenen belge-
lerde, asılın örneğe değil, örneğin asıla uygun olması esastır. Asılla ör-
nek arasında farklılık bulunması halinde asılın vergilendirme işlemle-
rine dayanak alınması doğaldır. Normal ve mutat olan bu durumunun
aksinin iddia edilmesi halinde ispat yükü iddia sahibine ait olacaktır.
40
İspat yükünün idareye düştüğünün belirlendiği bir başka uyuş-
mazlıkta ise Danıştay şu şekilde karar vermiştir: Yapılan araştırmalar
ile davacının fatura içeriği emtiaları gerçekten adı geçen kişilerden al-
dığı ve katma değer vergisini ödediği sonucuna ulaşılmıştır. Dolayı-
sıyla bu durumun aksi davalı idarece ispat edilmelidir.
41
Sadece faturalar bakımından değil iktisadi, ticari ve ekonomik
icaplarca düzenlemesi gereken diğer belgelerin düzenlenmemesi du-
rumunda da ispat yükü mükellefin omuzlarındadır. Örneğin satışın
yapıldığı emtia üzerinde kurum yetkilisiyle birlikte yapılan fiili ve
kaydi envanter neticesinde bir kısım malların satıldığı halde belge dü-
zenlenmediğinin, defter kayıtlarına intikal ettirilmediğinin ve ayrıca
bu malların dönem sonu mal mevcudu olarak değerlendirildiğinin
vergi inceleme raporu ile saptanması durumunda, bu malların dönem
sonunda stokta bulunduğu iddiası mükellefçe ispatlanmalıdır.
42
Mükelleflere sadece belge düzenleme ve defter tutma ödevi değil
aynı zamanda bunların beş yıl boyunca muhafazası için azami özeni
39
Dnş. 9. D., E. 1998/1165, K. 1999/900, T. 03.03.1999.
40
Dnş. 7. D., E. 2000/8771, K. 2004/812, T. 05.04.2004.
41
Dnş. 4. D., E. 2008/2274, K. 2009/3773, T. 30.06.2009.
42
Dnş. 3. D., E. 2001/961, K. 2002/1907, T. 08.05.2002.