261 / 517
Danıştay Kararları Işığında Vergi Hukukunda İktisadi, Ticari ve Teknik İcaplar
260
gösterme yükümlülüğü de yüklenmiştir. Bu konu ile ilgili bir olayda
mükellef, fatura koçanının diğer yapraklarının arasından yalnızca tek
bir faturanın yetkililerinin bilgisi dışında kaybolduğunu ve başka bir
şirketin eline geçtiğini iddia etmiştir. Danıştay’a göre bunun normal
ve mutat olarak kabulüne olanak yoktur.
43
Vergi mükellefleri bakımın-
dan normal ve mutat durum, mükellefiyetle ilgili olarak yapılan tüm
hâsılat ve giderlerin, VUK’da ve bu kanunun vermiş olduğu yetkiye
dayanılarak yapılan idari düzenlemelerde öngörülen belgelerle tevsik
edilmesi, tutulması zorunlu defterlere kaydedilmesi ve bu defterlerle
dayanağı olan belgelerin istenildiğinde ibraz edilmek üzere muhafaza
edilmesidir.
44
/
45
Bu durumda, bir mükellef için herhangi bir tahsilâtın
açıklanan şekilde belgeye bağlanmamış olması, normal ve mutat sa-
yılamayacağından, hatta kanuna aykırı bulunduğundan, belgesiz
hâsılat ve giderlerin mükellefiyeti ile ilgili olduğunun bunu iddia eden
mükellef tarafından kanıtlanması gerekmektedir.
46
Bu başlık altında iktisadi, ticari ve teknik icaplar, yapılan işlemle-
rin şekil şartları bakımından da tartışılmalıdır. Zira yapılan işlemle-
rin ispat gücü, hatta bazen geçerlilikleri bu icaplara uygunlukları ile
ölçülür. Dolayısıyla şekli şartlarının hem ispat hem de geçerlilik şartı
olarak ayrı ayrı ele alınması gereklidir. Bu nedenle her bir somut olay
yine kendi koşulları içinde değerlendirilmelidir.
Bir özel hukuk işleminin geçerliliğinin iktisadi, ticari ve teknik
icaplara uygunluğunun tartışıldığı bir uyuşmazlıkta Danıştay şu şe-
kilde karar vermiştir: Olayda bir iş makinesinin mükellef adına tescil
edildiği, kamyon kiralama sözleşmenin tarihsiz olarak haricen hazır-
lanıp notere onaylatıldığı saptanmıştır. Söz konusu iş makinesinin ön-
ceki yıllarda mükellef adına tescilli olmaması ve aktifinde de bulun-
maması nedeniyle mükellef tarafından tescil edildiği tarihten sonra
taahhüt edilen yapım işlerinde kullanılabileceği açıktır. Ancak, akar-
yakıt harcamalarının doğruluğu sadece sözü edilen tescil belgesinin
43
Dnş. 7. D., E. 2000/9721, K. 2003/4890, T. 02.12.2003.
44
Dnş. 7. D., E. 2000/6671, K. 2002/2292, T. 06.06.2002; Dnş. 7. D., E. 2001/2709, K.
2002/2026, T. 23.05.2002; Dnş. 7. D., E. 2000/709, K. 2000/3461, T. 23.11.2000; Dnş.
7. D., E. 2000/1130, K. 2002/2903, T. 23.10.2000.
45
Dnş. VDD., E. 2007/490, K. 2008/730, T. 21.11.2008.
46
Dnş. 7. D., E. 2000/2152, K. 2000/2425, T. 25.09.2000; Dnş. 7. D., E. 2000/2147, K.
2000/2420, T. 25.09.2000.