sayi115

Danıştay Kararları Işığında Vergi Hukukunda İktisadi, Ticari ve Teknik İcaplar

262

kararlaştırılmıştır. Bu durum ticari icaplara uygundur. Ancak vergiyi

doğuran olayın tespiti için sözleşme uyarınca karşı tarafa ödenmesi

gereken kısmının teslim edildiğinin ve bunun satıldığının somut ola-

rak tespiti zorunludur. Dava konusu tarhiyat, kiracı şirket nezdinde

çalışan iki şahsın ifadesine dayandırılmıştır. Ancak Danıştay bunu

yeterli görmemiştir. Danıştay’a göre aynen ödemeye ilişkin teslimin

yapıldığı ve söz konusu aynın davacı tarafından satıldığı varsayılarak

uygulanan tarhiyatın kaldırılmasında hukuka aykırılık yoktur.

Dola-

yısıyla bu olayda vergi idaresinin sözleşmenin ayın olarak ödenmesi

gereken kısmını ticari icaplara aykırılık iddiası ile tartışması mümkün

değildir. Vergilendirme için teslim ve satım işlemlerinin gerçekleşmiş

olması gereklidir.

Diğer bir uyuşmazlıkta sözleşmenin feshine ilişkin bir şartın is-

pat yükünü nasıl değiştireceği hüküm altına alınmaktadır. Danıştay’a

göre POS cihazının işletmelere tahsis amacı, işletmenin sunduğu işlem

bedellerinin bankadan nakden tahsiline olanak sağlamaktır. Cihazın

başka amaçla kullanılması banka ile işletme arasındaki sözleşmenin

feshini gerektiren bir nedendir. Kredi kartı ve POS cihazı aracılığıyla

yapılan işlemlerin tümünün, kendisine POS cihazı tahsis edilen ticari,

sınai, mesleki kazanç sahipleri ve diğer hizmet işletmelerinin işletme

faaliyetinin konusunu oluşturan emtia ve hizmet teslimlerine ait olma-

sı, iktisadi, ticari ve teknik gereklere uygun düşen durumdur. Bu duru-

mun aksinin iddia olunması halinde ispat yükü iddia sahibine aittir.

Tapu müdürlüğünde yapılan satışlarda satışın mutat olmayan bir

yolla gerçekleşmesi durumunda geçerliliği bunu iddia eden mükellef-

çe ispat edilmelidir. Zira bu satışlarda satış bedeli ortadadır ve satışa

konu belgelerin sahteliği, gayrimenkullerin bu belgede yazılı bedelin

dışında bir fiyatla satıldığı ya da tapuda yapılan satış işleminin satışı

yapan kişi yönünden gerçeği yansıtmadığı iddia ediliyorsa bunu iddia

eden tarafın ispatlaması gerekir. Mükellef, tarhiyata konu teşkil eden

tarlanın tapu kayıtlarında üzerinde görünmesine rağmen gerçekte

kardeşi ve yurt dışında bulunan iki kişiyle birlikte ortak alındığını,

hisse devri tapuda başka türlü gösterilemediğinden parselasyon işle-

Dnş. VDD., E. 1998/380, K. 1999/316, T. 14.05.1999.

Dnş. VDD., E. 2007/330, K. 2008/727, T. 21.11.2008; Dnş. VDDGK., E. 2008/371, K.

2010/182, T. 16.04.2010; Dnş. VDDGK., E. 2009/204, K. 2010/177, T. 16.04.2010.