sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Mustafa GÖKSU

283

mahkemenin geniş takdir yetkisinin sınırlarını da çizmektedir. Buna

göre mahkeme, taraflardan birinin diğerinin giderlerini üstlenmesi

gerekip gerekmediğini, üstlenecekse bu üstlenmenin ne tutarda olaca-

ğını ve bu ödemenin ne zaman yapılaması gerektiği konusunda takdir

yetkisine sahiptir. Aynı maddenin dördüncü fıkrasına göre mahkeme-

nin bu değerlendirmeleri yaparken göz önünde bulundurması gere-

ken hususlar ise, tarafların hal ve tavırları (bundan neyin kastedildiği

maddenin beşinci paragrafında daha ayrıntılı olarak açıklanmıştır),

taraflardan birisinin davada kısmen de olsa başarılı olması ve taraf-

lardan birisinin diğerine yaptığı 36. Kısım düzenlemesi dışında kalan

kabul edilebilir bir sulh önerisinin varlığıdır

Mahkeme, yargılama giderlerinin ödenmesine hükmederken, ya

hızlı ve özet şekilde bir belirleme yapıpmiktarı asıl kararına dâhil eder,

ya da bir inceleme memuru (

assessment officer

) tarafından ayrıntılı bir

gider raporu hazırlamasını ister (CPR r. 44.6). Görüldüğü üzere İngiliz

hukukunda, Türk hukukunun aksine, yargılama giderleri mutlaka asıl

davada çözümlenmesi gereken bir husus değildir. Bu duruma literatür

ve uygulamada uydu dava (

satellite litigation

) adı verildiği de görülmek-

tedir. Bu şekilde asıl davadan ayrı ek davaların mümkün olması, söz

konusu ek yargılama faaliyetinde de yargılama giderleri yapılmasına

neden olmakta, bu da hiç kuşkusuz yargılama giderlerinin daha da

artmasına neden olmaktadır. Nitekim İngiliz hukukunda yargılama

giderlerinin yüksekliği ve taşıdığı belirsizlik, aşağıda bahsedeceğimiz

Lord Jackson Yargılama Giderleri Raporu ve bu rapor sonunda gerçek-

leştirilen 2013 reformuna da temel oluşturmuştur

İngiliz hukukunda yükletilecek olan yargılama giderlerinin he-

saplanması, Common Law hukuk düzenine dâhil olan diğer pek çok

ülkede olduğu gibi iki farklı temel esas alınarak gerçekleştirilmek-

tedir. Söz konusu temeller, norm gider ödeme temeli (

standard basis

)

ve tazmine yönelik gider ödeme temelidir (

indemnity basis

). Bunların

lırsa veya dava, hakkın kötüye kullanılması olarak görülürse ya da karşı tarafın

sulh önerisini reddetmiş ise, davayı kazanan karşı tarafın giderlerini ödemekle

yükümlü olmaktadır (Zuckerman, s. 633-654, 1375-1382).

Greene, D., The New Civil Procedure Rules, London 1999, s. 352; Williams, A.,

“The pitfalls of Part 36 settlement offers”,

www.internationallawoffice.com/

newsletters/Detail.aspx?g=dd0613f6-f0f0-4d5e-b236-e05d989e794f (Erişim tarihi:

15.07.2014).

Zuckerman, s. 1272.