sayi115

Tarafların Sulhe Teşvik Edilmesinde Etkili Bir Örnek: İngiliz Hukuk Yargılamasında...

284

farkları ve ilgili değerlendirme yapılırken mahkemece göz önünde

bulundurulması gereken unsurlar, CPR’nin 44.3 ve 44.4 maddelerinde

belirtilmiştir. Özet olarak ifade edersek, ödenmesi gereken giderleri

belirleyecek olan merci, yapıldığı iddia edilen giderleri gerekli olup

olmadıkları yönünden araştırmakta ve takdir yetkisini norm temelde

giderleri nihai olarak ödeyecek olan taraf, tazmine yönelik temelde ise

kendisine ödeme yapılacak olan taraf lehine kullanmaktadır (CPR r.

44.3)

. Dolasıyla, yapıldığı iddia edilen yargılama giderlerinin, birin-

ci ihtimalde haklı sebeple ve makul oranda gerçekleştirildiği, ikinci

ihtimalde ise haksız ve orantısız şekilde gerçekleştiğinin ilgili tarafça

ispatı gerekmektedir (CPR r. 44.4).

Görüldüğü üzere bir sulh önerisinin, yargılama giderleri bakı-

mından sonuç doğurabilmesi için, mutlaka 36. Kısım düzenlemesine

uygun olması gerekmemektedir. 36. Kısma dâhil olan ve olmayan sulh

önerileri arasındaki temel fark, uygulanacak yaptırımlar bakımından

mahkemenin sahip olduğu (veya olmadığı) takdir yetkisi bakımından-

dır

. 36. Kısma dâhil bir önerinin şartları gerçekleşmişse, mahkeme,

kural olarak söz konusu yaptırımları uygulamak durumunda olacak-

tır

; diğer önerilerde ise kendisine 44. madde ile verilmiş olan takdir

yetkisini kullanarak yargılama giderleri yönünde bir karar verebile-

cektir

. Ancak hemen belirtmemiz gerekir ki, tazminata ilişkin olarak

2013 yılında getirilmiş olan ek yaptırım, 44. maddede bu yönde bir

düzenleme olmadığı için, sadece 36. Kısım çerçevesinde getirilen sulh

önerileri hakkında uygulanabilir.

B. Common Law Hukuk Düzenine Dâhil Olan Diğer Bazı

Hukuklarda Uygulanan Benzer Kurumlar

Resmî sulh önerisi kurumu ve

Calderbank

önerileri, İngiliz kuralı-

nın uygulandığı, yani yargılama giderlerinin kaybeden tarafa yükle-

Andrews, N., “Costs and Conditional Fee Agreements in English Civil Litigation”,

Litigation in England and Germany (Editor: P. Gottwald), Bielefeld 2010, s. 197-

198.

Gerlis, S. M., Loughlin, P., Civil Procedure, London, 2001, s. 301; Zuckerman, s.

1275.

Williams, s. 3.

Anjomshoaa, s. 9.