sayi115

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 3. Maddesi ve İndirimsiz Müebbet Hapis Cezaları

AİHM’nin

Vinter ve Diğerleri v. Birleşik Krallık

kararı ile Öcalan v. Türki-

ye (no. 2) kararının kapsamına girmektedir.

a) Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm

olanlar, hükümlerinin kesinleşme tarihinden sonra tekrar bu Ka-

nun kapsamına giren bir suç işlemeleri halinde, koşullu salıveril-

meden yararlanamazlar (TMK m. 17/3).

b) 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Kitap, Dördüncü Kısım,

“Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar” başlıklı Dördüncü Bölüm,

“Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar” başlık-

lı Beşinci Bölüm, “Milli Savunmaya Karşı Suçlar” başlıklı Altın-

cı Bölüm altında yer alan suçlardan birinin bir örgütün faaliyeti

çerçevesinde işlenmesi dolayısıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis

cezasına mahkûmiyet hâlinde, koşullu salıverilme hükümleri uy-

gulanmaz (CeGTİK m. 107/16).

c) 14.7.2004 tarihli ve 5218 sayılı Kanunun 1. maddesi ile değişik

3.8.2002 tarihli ve 4771 sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapıl-

masına İlişkin Kanunla; ölüm cezaları, müebbet ağır hapis ceza-

sına dönüştürülen terör suçluları ile ölüm cezaları ağırlaştırılmış

müebbet ağır hapis cezasına dönüştürülen veya ağırlaştırılmış

müebbet ağır hapis cezasına mahkûm olan terör suçluları, koşullu

salıverilme hükümlerinden yararlanamaz. Ağırlaştırılmış müeb-

bet ağır hapis cezası bu kişiler hakkında ölünceye kadar devam

eder (CeGTİK geçici m. 2, TMK m. 17/4).

4. Öcalan v. Türkiye (no. 2) Kararı’nın İcrası Açısından Yapılması

Gerekenler

AİHM kararlarının icrası açısından devletlerin üzerine düşen iki

tür yükümlülük bulunmaktadır. Bunlardan ilki, ihlal edilen hak veya

özgürlük açısından başvuranın durumunun eski hale getirilmesi (

res-

titutio in integrum

), eski hale getirmenin mümkün olmadığı durumlar-

da ise, ihlalin giderilmesi için alınması gereken “

bireysel tedbirler

” ikin-

cisi ise, taraf devletin egemenliğini kullandığı alanda benzer ihlallerin

yaşanmaması için alınması gereken “

genel nitelikli tedbirlerdir

”.

Anlaşılacağı üzere, Öcalan v. Türkiye (no. 2) kararına konu olan

ihlal yasal düzenlemelerden kaynaklanmakta olup, kararın icrası ya-

sal değişiklikleri zorunlu kılmaktadır. Söz konusu yasal değişiklikle-