sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Asım KAYA

329

racıdan sözleşme sonunda kiralananı ne halde teslim etmişse o haliyle

iade edilmesini isteyemeyecektir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun

da bir kararına göre, kiraya verence kiralanan verilecek bir rıza ile ki-

racının değişiklik ve yenilik yapabileceği, kira sözleşmesinin sonunda

eski hale getirme isteminden vazgeçilebileceği ve hatta kiracının bu

değişiklik ve yenilemeler için kiralayandan bir bedel talep etmeyece-

ğinin öngörülebileceğini kabul etmiştir. Son olarak kiracının verilen

rıza ile yapılan tadilatlardan kira sözleşmesi sonunda bir tazminat

hakkı elde edemeyeceği savunulmaktadır. Ancak bu görüşü benimse-

meyen yazarlarımızın olduğunu tekrar hatırlatmak gerekir. Bence de

kira sözleşmesi sonunda böyle bir tazminat istenebilip istenemeyeceği

hususu somut olay nazara alarak değerlendirilmeli, bu durumun iste-

nemeyeceği haller ortaya çıkmakla beraber istenebileceği durumlarda

söz konusu olabilir. Burada kira sözleşmesini zayıf tarafı olan kiracı

korunmaya çalışılmakla beraber kiraya veren de pek fazla ezilmeme-

lidir.

bu değerlendirme yapılırken de kiracının bir takım masrafları

yaptığının değerlendirildiği kadar bu yapılan masrafların kiralanan

üzerinde bir değer artışı veya kıymet meydana getirip getirmediği ir-

delenmelidir. Pek fazla değer artışı meydana getirmeyen, sadece ki-

racıya kullanım kolaylığı sağlayan hususlar için kiraya verenden taz-

minat talep etmek hakkaniyete uygun düşmeyecektir. Karşılaştırmalı

hukukta mesele irdelendiğinde; Vaud Kantonu ticari kirasında benzer

yönde çözüm getirildiği görülebilir. Burada kiracıya “kiracının yaptığı

çalışmalarla gayrimenkulde neden olduğu fazla değer için ve bu fazla

değerin malikin gerçek zenginleşmesini sağladığı ölçüde kiracının bir

tazminat hakkı olduğu” vurgulanmıştır.

b) Kiracının Geri Verme Borcuna Etkisi

Yukarıda kira sözleşmesini tanımlarken bu sözleşmenin kurul-

masında bir şeyin geçici olarak başkasının kullanımına bırakılarak

ve ondan yararlanmanın devredildiğini görmüştük. Burada mülkiyet

geçmesi olmadığı için, bir geri verme borcu da ortaya çıkmaktadır. Bu

(27/06/1979, E. 1977/13-1089, K. 1243) Cevdet Yavuz, “Adi Kirada Kiracının

Yaptığı Gider ve Onarımların Sözleşmenin Sona Ermesinde Hukuki Durumu”, s.

150-151

Cevdet Yavuz, “Adi Kirada Kiracının Yaptığı Gider ve Onarımların Sözleşmenin

Sona Ermesinde Hukuki Durumu”, , İstanbul, 1982,

İÜHFM

, C. 48, S. 1-4, s. 159