sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Asım KAYA

331

durumda bu iki hak birbiriyle yarıştığından kiraya veren ikisinden

herhangi birine başvurabilir. Kiracı kiralanana ait anahtarı teslimi ile

iade borcunu yerine getirdiği kabul edilir.

Ancak kiracının yukarıda

belirtilen anlamda bir rıza ile kiralananda bazı yenilik ve değişiklik-

ler yaparsa ve verilen rızayı aşmadığı sürece, sözleşmede aksi belir-

tilmemişse, kiracının yaptığı bu değişiklikler için eski hale getirme

yükümlülüğü olmaz. Yani geri verme borcunu yerine getirirken tes-

lim almış olduğu haliyle teslim etmek zorunda kalmayacaktır.

Uy-

gulamada Yargıtay’ın da bu yönde yapılan sözleşmeleri kabul ettiğini

görmekteyiz.

Ayrıca, kira sözleşmesinde kiracının yapabileceği ye-

nilik ve değişiklikler belirli şartlar dahilinde kabul edilmekle birlikte

aynı zamanda kira sözleşmesinin sonunda kiracının iadesi sırasında

kiracı eski hale getirmekle yükümlü tutulabilir. Bu durumda kiracı

yapmış olduğu değişiklik ve yenilikleri kaldırarak kiralananı ilk ha-

line getirmek zorundadır. Bir Yargıtay kararına göre özetle, kiracı ve

kiraya veren kiralanan üzerinde kiracının tadilat yapabilme hususunu

kabul etmişlerdir. Diğer yandan sözleşmenin matbu bölümünde geri

verilme halinde nasıl iade edileceğine ilişkin olarak, kiralananın kiracı

tarafından teslim alınmış hali ile kiraya verene iade edileceği karar-

laştırılmıştır. Özel şartlar bölümünde ise bu konuyla ilgili olarak her-

hangi bir düzenleme yapılmadığı anlaşılmıştır. Yargıtay bu durumda

tadilata izin verildiği ancak eski hale getirme işlemi yapıldıktan sonra

iade işleminin gerçekleşeceğini kabul etmiştir.

Ayrıca, İsviçre Borç-

lar Kanunda da benzer yönde bir hüküm olduğu görülmektedir. İBK

260a/II. Maddeye göre, yenilik ve değişikliklere verilen rızadan sonra

kiracının geri verme borcu sırasında eski hale getirilmesi istenecekse,

bunun yazılı olarak kararlaştırılmış olması gerektiği belirtilmektedir.

Söz konusu iade borcu ele alınırken değişikliğin neden kaynak-

landığı da meselenin bir başka yönüdür. Kiracının kiralananı normal

kullanım koşullarında kullanırken kiralananda bir değişiklik meyda-

na gelirse kiracı bundan sorumlu tutulmayacaktır. Bu hem kullanma-

Aydın Zevkliler, op. Cit., s. 218,

Murat Doğan, op. Cit., s. 453

( Y.HGK. 27.06.1979 T. E. 1977/13-1089, K. 1979/1243, İKİD, 1979, S. 7259-7260)

13. HD. 14/05/1991, E. 2893, K. 5444, Murat Doğan, op. Cit.,s. 453 dipnot.

Ibid.,, s. 454