sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Asım KAYA

333

Kiraya verenin veya gereken hallerde hakimin izni alınmadan ki-

racının yaptığı giderlerin bir kısmı gayrimenkul mülkiyetinde bağım-

lılık kuralına ilişkin hükümlere göre çözümlenir. Örneğin, kiracının

yaptığı giderleri kiraya veren benimsememişse veyahut tamirin dışın-

da giderlerse, bunlar yenilik ve değişiklik şeklinde ortaya çıkabilir, bu

halde Medeni Kanunun kendi levazımıyla başkasının arsasına inşaat

hükümleri uygulanır.

Bu konunun uygulamada çözümlenme şekline bakacak olursak;

Bu tür durumlarda İsviçre Federal Mahkemesi bir kararında meseleyi

şöyle çözmeye çalışmıştır. Söz konusu kararda kiralayanın rızası ile

kiracı kiralanan evde merkezi ısı tesisatı yapmıştır. Burada inşaatın bir

sözleşme ile arazi maliki ve malzeme maliki arasında ısı tesisatının ya-

pımı konusunda bir anlaşma olduğundan Eski Medeni Kanun’un 649.

Maddesinde belirtilen hükümlerin uygulanamayacağını belirtmekle

beraber kira sözleşmesinin uzun süreli olması halinde uygulanabile-

ceğini üstü kapalı olarak belirtmeye çalışmıştır. Daha sonraki bir ka-

rarında ise durumu daha açık şekilde ifade ederek malzeme maliki ile

arazi malikinin yapım hususunda anlaşmanın olduğu hallerde ilgili

sözleşme hükümlerine göre meselenin çözümleneceği belirtilmiştir.

Yine Federal Mahkeme bir başka kararında ise kiracının bu şekilde

yaptığı giderler için sözleşmede bu giderlerin nasıl karşılanacağı yö-

nünde bir hüküm yoksa Medeni Kanunun’un haksız inşaata ilişkin

hükmüne dayanamayacağını, bu nedenle tazminatta isteyemeyece-

ğini hükme bağlamıştır. Cenevre Hukuk Mahkemesi ise kiracının

bu tür zararlarının haksız inşaata dair hükümlerle giderilebileceğini

savunmuştur. Yargıtay’ın da benzer yönde kararlar verebildiğini gö-

rebilmekteyiz.

Ancak bu durum doktrinde özellikle Cevdet Yavuz

tarafından çok açık bir şekilde eleştirilmiştir. Bu eleştiriye ait nedenler

ise; kiracı kiraya verenin muvafakati olmadan bir takım değişiklikler

yaparsa bu durum karşısında kiracının kira sözleşmesine aykırı dav-

randığı, Medeni Kanun’un haksız inşaata ilişkin hükümlerinin uygu-

lanması ise kira sözleşmesine ait hükümleri etkisiz hale getireceği, Bu

hususun ancak kira sözleşmesinin hükümsüz ya da iptal edilebilir ol-

Ibid., s. 1060,

Yargıtay’a göre; “… kiracının yaptığı değişiklikler haksız yapı niteliğinde ise (örn.

Havuz yapılması) haksız yapı hükümleri uygulama alanı bulur.”, Mustafa Alper

GÜMÜŞ, 2011, s. 246