sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Tuba BİRİNCİ UZUN

387

4. İşçinin Hizmet Süresinin Bütünlüğü

İş Hukuku’nda işçinin iş ilişkisinin belirli bir işyerinde veya belirli

bir işverene bağlı olarak devam ettiği süre, başka bir deyişle işçinin

kıdemi, işçinin hukuki durumu bakımından özel bir öneme sahiptir.

Gerçekten de işçinin kıdem süresi arttıkça sahip olduğu haklar ve bu

hakların kapsamı genişlemektedir. İşçi ile işveren arasındaki hukuki

bağ, kural olarak iş sözleşmesinin yapılması ile ortaya çıkmakla bir-

likte; işçinin iş sözleşmesi nedeniyle elde ettiği haklar yanında, işçiye

işyerindeki çalışması nedeniyle de bazı haklar sağlanmıştır. Bu husus,

kanun koyucunun işçi ile işyeri arasındaki bağa da hukuki sonuçlar

bağlamış olmasının bir simgesi olarak değerlendirilmektedir. İşyerinin

işverenin kişiliğinden ayrı bir varlığa sahip olduğunun kabul edilme-

sinin bir sonucu olarak, işverenin kendi iradesiyle muhtemelen kabul

etmeyeceği bazı haklar işverenin iradesi dışında işçiye tanınmaktadır.

Bu haklar, işçi ile işyeri arasındaki ilişkiden kaynaklandığından işve-

renin kişiliğindeki değişikliklerden etkilenmezler. İşçi işyerindeki ça-

lışmasını devam ettirdiği sürece, haklarının bir kesintiye uğraması da

söz konusu değildir

123

4857 sayılı İş Kanunu’nun 6. maddesinde işyerinin devri duru-

munda, iş sözleşmelerinin bütün hak ve borçları ile birlikte devralan

işverene geçeceği ifade edildikten sonra devralan işverenin, işçinin

hizmet süresinin esas alındığı haklarda, işçinin devreden işveren ya-

nında işe başladığı tarihe göre işlem yapmakla yükümlü olduğu öngö-

rülmüştür. Bu düzenlemenin sonucu olarak, işçinin devreden işveren

yanında geçen hizmet süreleri adeta devralan işveren yanında geçmiş

gibi değerlendirilecektir

124

. Bu noktada önemle belirtmek gerekir ki,

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda da, 4857 sayılı İş Kanunu’nun

6.maddesine paralel olarak, “İşyerinin tamamı veya bir bölümü hu-

kuki bir işlemle başkasına devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde

veya bir bölümünde mevcut olan hizmet sözleşmeleri, bütün hak ve

borçları ile birlikte devralana geçer. İşçinin hizmet süresine bağlı hak-

ları bakımından, onun devreden işveren yanında işe başladığı tarih

esas alınır.” biçiminde bir düzenlemeye yer verilmiştir (md. 428).

123

Ali Güzel, “İşyeri Devrinin Bireysel ve Toplu İş Hukukundaki Etkileri Üzerine Bir

Değerlendirme”, İstanbul Barosu Çalışma Hukuku Komisyonu Bülteni, C.1, S.1,

İstanbul 1996, s.41.

124

Özkaraca, s.209.