sayi115

Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yönlerine Dair Lahey Sözleşmesi: ...

486

Sözleşme ayrıca, federal, birden fazla hukuk sisteminin yürürlükte

bulunduğu veya özerk toprak birimlerine sahip olan devletlerin, bir-

den fazla merkezî makam tayininde ve bu makamların herbirinin yet-

kilerinin toprakları açısından genişliğini tayinde serbest olduğunu ifa-

de etmiş olup, Kanada ve Birleşik Krallık, bu kapsamda çoklu merkezi

makam uygulamasına sahip olan ülkelerdir

. Ancak, bu yetkiden ya-

rarlanan devletlerin, taleplerin devlet bünyesindeki merkezî makama

intikalini teminen sunulacağı yetkili merkezî makamı da tayin etme

zorunluluğu öngörülmüştür. Bu yükümlülük oldukça önemlidir. Zira

Sözleşme, talepte bulunulan taraf devletin adli ve idari makamlarının,

çocuğun ivedi şekilde iadesinin sağlanması hususundaki görevlerinin

icrasına dair bir süre sınırlaması öngörmüş olup, bu açıdan Sözleşme

kapsamındaki taleplerin hızla yetkili merkezi makama iletilmesi ge-

rekmektedir

Merkezî makamlara, aralarında işbirliği yapmak, çocukların aci-

len geri dönmesini sağlamak ve Sözleşme’nin diğer amaçlarını gerçek-

leştirmek üzere devletlerinin yetkili makamları arasında işbirliğini

teşvik etmek görevi yüklenmiştir. Özellikle, gerek doğrudan doğru-

ya, gerek aracıların yardımıyla, kanuna aykırı biçimde yeri değiştiri-

len veya alıkonan bir çocuğun bulunması; çocuk için yeni tehlikelerin

veya ilgili tarafların uğrayabilecekleri zararların önlemesinin geçici

önlemler alınarak veya aldırılarak sağlanması; çocuğun isteyerek ia-

desinin veya dostane çözümün kolaylaştırılması; faydalı görülür ise,

çocuğun sosyal durumuna ilişkin bilgilerin teatisi gibi, Sözleşme’nin

uygulanmasının temini için uygun tüm önlemlerin alınması merkezi

makamın sorumluluğundadır. Ayrıca çocuğun geri dönmesi ve ge-

rektiğinde ziyaret hakkının tesisi ile fiilen kullanılması yolunda, adlî

ve idarî dava açılması veya bunun teşviki ve Sözleşme’nin işleyişi ko-

nusunda karşılıklı olarak birbirlerini bilgilendirmek ve uygulanma-

sında muhtemelen karşılaşılacak engellerin olanaklar ölçüsünde orta-

dan kaldırılması için tüm önlemlerin alınması merkezi makamların

görevleri dahilindedir

. Sözleşme’de merkezi makamlar için tanım-

lanan bu görevler nazara alındığında, iade sürecinin hızlı ve güvenli

Chiancone , Janet / Girdner, Linda / HoffF , Patricia, Issues in Resolving Cases of

International Child Abduction by Parents, Juvenile Justice Bulletin, 2001, s. 8 vd.

Pérez-Vera, s.439.

Bkz. Altuntaş, s.54 vd.