sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Şebnem NEBİOĞLU ÖNER

489

olmadığını inceleyecek

ve talebin Sözleşme kapsamına girdiğinin

tespiti sonrasında, iade talebi çocuğun bulunduğu düşünülen devletin

merkezi makamına iletilecektir. Bu makamın başvuruyu doğrudan

red yetkisi, Sözleşme’nin 27. maddesi uyarınca, Sözleşme’nin gerekli

gördüğü şartların yerine getirilmediğinin veya talebin haklı olma-

dığının açıklıkla tespiti haliyle sınırlıdır. Ayrıca, talebi alan merkezi

makam çocuğun başka bir taraf devlette bulunduğu görüşünde olur-

sa, talebin doğrudan doğruya ve derhal sözkonusu devletin merkezî

makamına intikal ettirilmesi söz konusu olup, çocuğun bulunduğu

düşünülen ülke Sözleşme’ye taraf devletler arasında yer almıyor ise,

merkezi makam talebi doğal olarak reddedecektir.

Merkezi makamın yapacağı bu değerlendirme, tamamen talebin

Sözleşme kapsamında karşılanabilecek bir talep olup olmadığına iliş-

kin şekli bir inceleme olup, iade talebinin esasına müteallik hususlar-

da karar verilmesi söz konusu değildir.

Yukarıda belirtilen koşulların sağlanması durumunda,

Sözleşme’nin 11. maddesi uyarınca tüm taraf devletlerin adlî ve ida-

ri makamlarının, çocuğun geri dönmesini teminen en kısa zamanda

gerekli girişimlerde bulunma yükümlülükleri vardır. Müracaatta bu-

lunulan adlî veya idarî makam, müracaattan itibaren altı hafta içinde

talep hakkında bir karar vermez ise, talep eden veya talep edilen dev-

letin merkezî makamı kendi girişimi ile gecikmenin nedenlerine dair

bir belge isteme hakkına sahiptir. Cevap, talep edilen devletin merkezî

makamına gelir ise, bu makamın cevabı talepte bulunan devletin

merkezî makamına veya icabında müraacaat sahibine intikal ettirmesi

zorunludur.

Esasen iade prosedürü için böyle bir süre sınırlaması öngörülme-

sinin nedeni, çocuğun kaçırıldığı veya alıkonulduğu ülkedeki yaşam

şartlarına alışmasının, bu suretle çocuk için yeni bir yaşam alanı ve

mutat mesken oluşmasının engellenmesidir. Zira aşağıda açıklana-

cağı üzere, çocuğun iadesi kararının istisnalarından biri de çocuğun

yeni çevresine intibak ettiğinin tespit edilmesi halidir. Sözleşme’nin

2. maddesi taraf devletlere, ülkelerinin sınırları içinde, Sözleşme’nin

amaçlarının gerçekleşmesini sağlamak üzere, uygun bütün önlemleri

Ayrıntılı bilgi için bkz. Altuntaş, s.90 vd.