sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Şebnem NEBİOĞLU ÖNER

493

Sözleşme’nin 7. maddesi uyarınca, çocuğun yerinin tespiti sonra-

sında, iade prosedürü neticesinde bir karara varılmasına kadar geçen

süreçte, çocuğun güvenliğini temin görevi de taraf devlet merkezi

makamına ait olup, Sözleşme’nin Türkiye uygulaması açısından, 5717

sayılı Kanun’da bu hususta ayrıntılı düzenlemelere yer verildiği gö-

rülmektedir. Belirtilen Kanun’un 24. maddesi uyarınca mahkemenin,

talep üzerine veya re’sen iade ya da şahsî ilişki kurulması işlemleri

sonuçlanıncaya kadar çocuğun yerinin takibi için, çocuğun yurt dışı-

na çıkışının,çocuk adına pasaport alınması veya yenilenmesi işlemle-

rinin, çocuğun okul, muhtarlık veya nüfus kayıtlarının alınması veya

değiştirilmesi işlemlerinin durdurulması, pasaport veya kimlik ka-

yıtlarına dava süresince el konulması, çocuğun tayin edilen sürelerde

yetkili makamlarca kontrol edilmesi ve bu maksatla öngörülen diğer

her türlü tedbirlerin alınması hususunda geniş yetkileri mevcut olup,

bu tedbirler vasıtasıyla özellikle çocuğu hukuka aykırı olarak kaçıran

veya alıkoyan ebeveyn tarafından, çocuğun yeri tekrar değiştirilmek

suretiyle iade prosedürünü etkisizileştirme girişimlerinin önüne ge-

çilmesi amaçlanmaktadır. Bunun yanı sıra Kanun’un 18. maddesinde,

bu Kanun gereğince verilen geçici tedbir kararlarının Cumhuriyet

Başsavcılığınca, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu veya

ilgili diğer kurum ve kuruluşlar aracılığıyla yerine getirileceği be-

lirtilmek suretiyle, özellikle çocuğu yanında bulunduran ebeveyne

ilişkin kötü muamele iddiaları karşısında, çocuğun geçici olarak bir

bakım veya eğitim kurumuna yerleştirilmesi imkânın varlığına da

işaret edilmektedir. Ayrıca Kanun’un 10. maddesinde yer verilen ve

Mahkemece gerektiğinde çocuğun görüşü ve uzmanlardan rapor al-

mak suretiyle hükmedileceği belirtilen, çocuğun bakım ve gözetimi

üzerine alan akrabalardan birine teslimi, bakım ve gözetimi üzerine

alan güvenilir bir aile yanına yerleştirilmesi, bakım ve yetiştirme veya

benzeri resmî yahut özel kurumlara yerleştirilmesi ile resmî veya özel

bir hastaneye veya tedavi evine yahut eğitimi güç çocuklara mahsus

kurumlara yerleştirilmesi şeklindeki tedbirler de aynı amaca hizmet

etmektedir. Belirtilen bu düzenlemeler Sözleşme’nin 7. maddesinde de,

merkezi makamların, çocuk için yeni tehlikelerin veya ilgili tarafların

uğrayabilecekleri zararların önlenmesini geçici tedbirler alarak ya da

aldırarak sağlamak ve çocuğun güvenli bir şekilde dönüşünü sağla-

mak şeklinde belirtilen görevleri ile uyum arz etmektedir

Sözleşmenin Almanya uygulamasında, iade sürecinde benzer yönde alınan