sayi115

TBB Dergisi 2014 (115)

Şebnem NEBİOĞLU ÖNER

499

Ayrıca iade prosedürünün ivedi şekilde sonuçlandırılmasına hizmet

edecek şekilde, Kanunun uygulanmasından doğan tüm dava ve işlerin

basit yargılama usûlüne göre öncelikle ve acele görüleceği ve belirtilen

husustaki yargılama faaliyetlerine adli tatilde de devam edilebileceği

ifade edilmiştir.

LAHEY SÖZLEŞMESİ BAĞLAMINDA AVRUPA İNSAN

HAKLARI MAHKEMESİ İÇTİHADI

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (Mahkeme) birçok kara-

rında Lahey Sözleşmesi’nin muhtelif yönlerine işaret edildiği ve bu

davalarda Mahkemece Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS)

özellikle 8. maddesininin (aile hayatına saygı hakkı), 25 Ekim 1980

tarihli Uluslararası Cocuk Kaçırrmanın Hukuki Yönlerine Dair La-

hey Sözleşmesi ışığında yorumlandığı görülmektedir. Bunun yanısıra

Mahkeme, AİHS’in 6. maddesi bağlamında ve ağırlıklı olarak makul

sürede yargılanma hakkı özelinde, Lahey Sözleşmesi hükümlerini ve

uygulamasını da nazara alarak değerlendirmelerde bulunmaktadır.

Bu kapsamda Mahkemenin Lahey Sözleşmesi kapsamında yürütülen

iade prosedürüne ilişkin idari ve yargısal süreçleri nazara alarak ver-

diği, AİHS’nin 6. maddesinin ihlal edildiği

, ihlal edilmediği

veya bu

kapsamda ileri sürülen şikayetin açıkça dayanaktan yoksun olduğu-

dair muhtelif kararları bulunmakla beraber, Mahkemenin yaptığı

inceleme sırasında makul süre koşulunu değerlendirirken kullanmış

olduğu, davanın karmaşıklığı, tarafların tutumu, yetkili makamların

tutumu ve başvurucunun davanın hızla sonuçlandırılmasındaki men-

faatinin niteliği kriterlerinden özellikle son ölçüte vurgu yaptığı an-

laşılmaktadır. Mahkemeye göre koruma hakkına ilişkin davalar, işte

tam da bu nedenle süratle neticelendirilmesi gereken dava grubudur.

isteyemezler. Özellikle, müracaatçıdan, dava masrafları veya icabında bir avu-

katın davaya katılmasının gerektireceği masraflan isteyemezler.” hükmünü içer-

mekle birlikte, Türkiye, Sözleşmenin 26. maddesine çekince koymuş olduğundan,

5717 sayılı Kanun’un 27. maddesi uyrınca, Sözlşeme kapsamındaki iade davala-

rında yargılama masrafları davayı kaybeden tarafa yüklenmektedir.

Monory –Romanya ve Macaristan, Başvuru No:71099/01, 5 Nisan 2005, § 89-92.

Deak- Romanya ve Birleşik Krallık, Başvuru No:19055/05, 3 Haziran 2008, § 72-81.

Bu davada Mahkeme, iki taraf Devlette geçen süreçleri ayrı ayrı değerlendirerek,

Birleşik Krallık açısından 6. maddenin ihlal edilmediğine, Romanya’ya karşı ya-

pılan başvuru kapsamında ise makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine

karar vermiştir.

Larson –İsveç, Başvuru No: 33250/96 /01, 22 Ekim 1997 (Kabuledilemezlik kararı).