dergi 123

TBB Dergisi 2016 (123)

Güray ERDÖNMEZ

153

Sahtelik iddiası ister derdest davada savunma sebebi olarak ileri

sürülsün isterse ayrı bir davanın konusunu teşkil etsin, diğer tüm id-

dia ve savunma sebepleri gibi somutlaştırılarak bildirilmelidir. Nite-

kim İsviçre doktrininde senedin sahte olduğu konusunda ciddi şüphe

uyandırılması gerektiği ve ancak sağlam gerekçelere dayanan bir iti-

razın yeterli ve geçerli kabul edileceği belirtilmektedir. İsviçre Federal

Usûl Kanunu’nun gerekçesinde de sahtelik iddiasında bulunulurken

bir belgenin içeriğinin değiştirildiğine veya imzanın belge sahibine ait

olmadığına dair ciddi şüphe uyandırılması gerektiği ifade edilmekte-

dir. Buna göre, her sahtelik iddiası senedin derdest davada veya icra

takibinde işlemlere esas alınmasını engellemeye yetmeyecektir.

Hukuk Muhakemeleri Kanun’unda sahtelik iddiasının somutlaş-

tırılmasını öngören açık bir hüküm olmamakla beraber, taraflara ge-

rek ileri sürdükleri vakıaları gerekse dayandıkları delilleri somutlaş-

tırma yükü getirildiğine göre (HMK.m.194), adi veya resmi senetteki

sahtelik iddiasının da mahkemeye somutlaştırılarak bildirilmesi icap

eder. Bu çerçevede, en azından belirli, kabul edilebilir ve akla yatkın

bir sahtelik iddiasında bulunulması gerekir. Asılsız, kötü niyetli veya

salt başkasına zarar vermek amacıyla yapılan kötü niyetli sahtelik iddi-

aları mahkemece dikkate alınmamalıdır. Sahtelik iddiasının ne zaman

somutlaştırılmış sayılacağı ise somut olayın özelliklerine göre değişir.

Örneğin taraf senetteki imzanın sahte olduğunu kendisine ait olduğu

tartışmasız imza örneklerini mahkemeye sunarak somutlaştırabilir.

Noter senedi, tapu senedi ve pasaport bu konuda akla gelebilecek ör-

nekler arasındadır. Senette tahrifat iddiası ise, senet üzerindeki yazının

taraflar arasındaki ihtilaflı hukuki ilişkiyle bağdaşmadığı ileri sürüle-

rek ve delilleriyle birlikte somut biçimde ortaya konulabilir. Sahtelik

iddiasının somutlaştırılması boş ve hiçbir dayanağı olmayan iddiaların

ileri sürülmesini önleyecek; en azından makul dayanak noktalarının

bildirilmesini zorunlu kılacak ve böylece, asılsız sahtelik iddialarının

derdest dava veya icra takipleri üzerindeki etkisi sınırlanacaktır.

V- Sahtelik İddiasının Doğurduğu Hüküm ve Sonuçlar

Adi veya resmi senet üzerindeki imza veya yazı derdest davada

inkâr edilebileceği gibi, ayrı bir sahtelik davasının konusunu da teş-

Bu konuda bkz. İsviçre Federal Usul Kanunu.m.178.