227 / 497
Karşı Dava
226
Takasın karşı davada terditli olarak ileri sürülmesinde; ilk durum
mahkemenin asıl davacının alacağının var olduğu sonucuna varma-
sına ilişkin olacaktır. Bu takdirde, karşı davayı da inceleyip sonuca
bağlayacaktır.
55
Mahkemenin asıl davacının alacağının var olmadığı
sonucuna vardığı ikinci durumda dahi, davalının karşı alacak talebini
incelemesi gerektiği ve asıl davacıdan alacaklı olduğunu tespit ettiği
takdirde karşı davacı lehine hüküm tesis etmesi gerektiği belirtilmek-
tedir. Bu halde, asıl davacının da karşı davacıya takas talebiyle bir kar-
şı dava açabilmesinin mümkün olması gerektiği söylenmektedir.
56
Ka-
naatimizce, mahkemenin asıl davacının alacağının mevcut olmadığı
durum açısından karşı davayı bağımsız olarak inceleyip hüküm tesis
etme gereği isabetli olsa da; karşı davaya yönelik olarak karşı dava
açılması görüşü davaları tevali ettirme tehlikesi taşıdığı için mümkün
olmamalıdır. Gerçi doktrinde savunulan bu görüş Hukuk Usulü Mu-
hakemeleri Kanunu zamanında ileri sürülmüştü, o zaman karşı dava-
ya yönelik olarak karşı dava açılamayacağı yönünde kanuni bir yasak
bulunmamaktaydı. Ancak yine o dönemde açılamaması gerektiği yö-
nünde görüşlerin de savunulduğu bilinmektedir.
Bu başlık altında son olarak her ne kadar takas bahsi dışında kalsa
da, terdit konusuyla münasebetinden ötürü bir hususa değinilecektir.
Bu hal terditli karşı dava kapsamına bağlantı koşulunu sağlaması se-
bebiyle dâhildir. Sözgelimi, davacının açmış olduğu el atmanın önlen-
mesi davasına karşı, davalının ilk talebinde iyiniyetli olması hasebiyle
mülkiyetin kendisine geçirilmesini istemesi, bu talebin kabul edilme-
mesi durumuna yönelik olarak da ikinci talebinde tazminat ödenme-
sini istemesidir. Bu örnekte olduğu gibi davalı açmış olduğu karşı da-
vasında terdit ilişkisi kurmakta ve ilk talebinde Türk Medeni Kanunu
madde 724’e dayanmakta; ikincil olarak da Türk Medeni Kanunu mad-
de 723 uyarınca uygun bir tazminat isteme hakkını kullanmaktadır.
57
b. Asıl Dava ile Karşı Dava Arasında Bağlantı Bulunması
Davalının açtığı davanın teknik anlamda karşı dava niteliğini haiz
olabilmesi için esasa yönelik şartlardan ikincisini, karşı davada ileri
olması gerekliliğine dair ayrıca bkz. Kuru, F, s. 48 vd.
55
Kuru, s. 3906; Aral, s. 221; Develioğlu, s. 245.
56
Kuru, s. 3906.
57
Benzer yönde bkz. İpek, s. 24.