248 / 497
TBB Dergisi 2016 (123)
Emine Aslı KÜÇÜKAYDIN
247
B. Karşı Davanın Esasa Cevap Süresinden Sonra Açılması
Karşı davanın esasa cevap süresi geçirildikten sonra açılması, uy-
gulamada öteden beri sorun teşkil eden bir konu olmuştur. Doktrinde,
Hukuk Muhakemeleri Kanunu öncesi tartışmaların olduğu ve uygu-
lamada farklı çözümlerin benimsenmeye çalışıldığı bu durum Hukuk
Muhakemeleri Kanunu m. 133/ f. 2’de çözüme kavuşturulmuştur. Bu
hüküm uyarınca; süresinden sonra karşı dava açılması halinde, mah-
keme davaların ayrılmasına karar verir.
110
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda yer verilen bu düzenlemeye
ilişkin açıklamalar yapılmadan önce Hukuk Usulü Muhakemeleri Ka-
nunu dönemindeki durumdan bahsetmek gerekmektedir. Esasa cevap
süresi geçirildikten sonra açılmış bir karşı davayı mahkemenin resen
gözetip gözetemeyeceği tartışmalıydı. Mahkemenin bu hali resen gö-
zetmesi gerektiğini söyleyen bir görüş olduğu gibi; davacının bu du-
rumu ilk itiraz olarak ileri sürmesi gerektiğini söyleyen bir görüş de
bulunmaktaydı.
111
Mahkemenin sürenin geçirilmesi sebebiyle vereceği kararın ne tip
bir karar olması gerektiği hakkında da farklı görüşler bulunmaktaydı.
Karşı davanın açılmamış sayılmasına (veya reddine) karar verilmesi,
110
Esasa yönelik şartın gerçekleşmediği durumda kanun gerekiyorsa dosyanın gö-
revli mahkemeye gönderilmesi gerektiğini düzenlemiştir. Süresi
111
Kuru, s. 3930; “…karşılık davanın ancak cevap süresi içerisinde açılabileceğine
ve kamu düzeniyle ilgili olması nedeniyle karşılık davanın bu süre içinde açılıp
açılmadığını mahkemenin resen araştırmak zorunda bulunmasına göre…” Y. 11.
HD. , E. 1974/3270, K. 1974/3869, T. 20.12.1974.
Karş.“Karşılık davanın süresinde olmadığı itirazı Hukuk Usulü Muhakemeleri
Kanununun 187/8. maddesi gereği ilk itirazlardandır. O halde itirazın 10 günlük
cevap süresi içinde kullanılması gerekir. Esasa cevap oluşturacak şekilde ve süre
geçiminden sonra yapılan ilk itirazlar dikkate alınmaz. Davacı-davalı kadın süre-
sinde ilk itirazını bildirmediğine göre kocanın boşanma davası hakkında olumlu
veya olumsuz bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde ( …karşı davanın 10
günlük esas cevap süresinde açılmaması nedeniyle açılmamış sayılmasına) hü-
küm kurulması isabetsizdir. Y. 2. HD. , E. 2004/5681, K. 2004/6893, T. 27.5.2004;
“Karşı dava süresinde değilse de, davacı-davalı koca tarafından karşı davanın
süresinde olmadığı yönünde itirazının bulunmadığı anlaşılmıştır. Mahkemece
davalı-davacı kadının karşı davasının esasının incelenerek sonucu itibarıyla karar
verilmesi gerekirken, karşı davanın süresi içerisinde açılmadığından bahisle karar
verilmesine yer olmadığına karar verilmesi doğru görülmemiştir. Y. 2. HD., E.
2006/12253, K. 2006/18483, T. 27.12.2006, Benzer yönde Y. 2. HD., E. 2005/1300,
K. 2005/5032, T. 29.3.2005; Y. 2. HD. , E. 1997/7786, K.1997/11150, T. 22.10.1997;
Y. 19. HD. , E. 2004/1803, K. 2004/9922, T. 11.10.2004.