418 / 497
TBB Dergisi 2016 (123)
Erdem İlker MUTLU
417
de 1968-1970 uçak kaçırmaları ve 1972 Münih Olimpiyatları’nda İsrailli
sporcuların kaçırılması eylemlerinden sonra “terör” ifadesini kullan-
maya başlamıştır.
91
1949 Cenevre Konvansiyonları devletlerin çatışma yöntem ve si-
lahları üzerinde düzenleme yapana kadar devletler kendi yaptıkları
bazı silahlı eylemlere de terörizm adını vermişlerdi.
92
Gerçekten de
bundan neredeyse çeyrek asır öncesine kadar “kontraterör” olarak da
Türkçeleşmiş “counter-terror” deyimi bu eylemleri ifade etmişti. Ne
var ki günümüz uluslararası hukuku çerçevesinde devletler bu deyimi
artık kullanmaktan vaz geçmişlerdir. Nitekim hem uluslararası hukuk
hem genel demokratik etik açısından bu eylemlerin devletlerin kendi
anayasal sistemlerinde güvence altına aldıkları temel hak ve özgür-
lükleri de ihlal ettiği üzerinde bir görüş birliğine varılmıştır.
93
Alexander Haig ABD İçişleri Sözcüsü, 1981 yılında Reagen dış poli-
tikasının artık insan hakları değil, terörizmle mücadele odaklı olduğu-
nu açıklamıştır.
94
Kapitan bu nedenle terörizmden en fazla zarar gören-
lerin üyesi oldukları topluma karşı o toplumdan gelen münferit bir iki
saldırıyı bahane ederek “terörizm” söylemi ile yapılan misilleme saldı-
rılarının mutlaka üzerinde düşünülmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
95
Günümüzde terör kavramını ulusötesi kavram ve normlar dünya-
sında kullanırken en önemli başvuru noktamız bu davranışın normun
kökenindeki meşruiyet ile etik yoksunluğudur. Gerçekten de terör ola-
rak kabul edilmeyenler sayıldığında savaş
96
, gerilla
97
, devlet müdaha-
lesi gibi durumlar kısmen meşruiyet zeminine sahip veya etik bir yanı
olduğu kabul edilebilecekken, terör adına veya tamlamasına giren
herhangi bir konu için bu durum söz konusu değildir.
91
A.g.e
92
Evangelista, a.g.e.
93
BM’in Kontraterör ve uluslararası hukuk ile ilgili yayımladığı bir broşür bulun-
maktadır. Burada uluslararası hukuk kontraterör ilişkisi analiz edilmiştir. Bkz.
http://www.unodc.org/documents/terrorism/Publications/FAQ/English.pdf,
Erişim tarihi 4.9.2015
94
Kapitan, a.g.e. s.33
95
Kapitan, a.g.e.
96
Bozkurt, Enver. Birleşmiş Milletler Sisteminde Kuvvet Kullanma, Nobel Yayınla-
rı, Ankara, 2003, s.199
97
Başeren, Sertaç. H. “Uluslararası Hukuk Açısından Terörizm”, Dünyada ve
Türkiye’de Terör, Ed: Ali Tarhan, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, 1. Baskı,
s.183