50 / 497
TBB Dergisi 2016 (123)
A. Ersoy KONTACI
49
Bununla birlikte, çok partili bir siyasî sistemde, sistemdeki “etkin”
parti sayısının artmasının koalisyon hükümetlerini mutlaka istikrar-
sızlığa iteceğini savunmak, dayanaktan yoksun bir yaklaşım gibi gö-
rünmektedir. Bu yargıyı desteklemek üzere, aşağıdaki tabloya bakıla-
cak olursa:
Tablo 2:
Sistemdeki etkin parti sayısı ve koalisyonların süresi
30
Ülkeler
Hükümetin Ortalama Ömrü (Ay olarak)
Sistemdeki Etkin Parti Sayısı
1945 – 1971
1971 – 1987
1945–1971 1971–1987
Lüksemburg 41
60
3,1
3,8
İrlanda
43
34
2,8
2,5
Avusturya
37
40
2,2
2,2
Almanya
40
34
3,2
2,5
İzlanda
33
37
3,6
4,0
Norveç
34
31
3,0
3,3
İsveç
30
24
3,1
3,4
Hollanda
27
30
4,8
4,5
Danimarka
28
21
3,8
5,7
Belçika
28
16
2,9
5,8
Finlandiya
13
20
5,0
5,4
İtalya
13
15
3,4
3,4
TOPLAM 27
26
3,4
3,9
Görüldüğü üzere, bir sistemdeki etkin parti sayısının artışı, mut-
lak olarak hükümet istikrarsızlığına yol açan bir işlev görmemektedir.
Gerçekten, yukarıda yer alan 3 örnekte (Lüksemburg, İzlanda ve Fin-
landiya) 1971-87 yılları arasında sistemdeki etkin parti sayısı, 1945-71
yıllarına göre önemli ölçüde artmış olmakla birlikte, hükümetlerin
ortalama süreleri azalmamış; aksine artış göstermiştir. Aynı şekilde,
İrlanda ve Almanya’da da 1971-87 yılları arasındaki etkin parti sayısı
1945-71 yıllarıyla karşılaştırıldığında belirgin bir düşme eğilimi gös-
30
Kaynak: Laver ve Schofield, 1990, s. 148.