125

Tasarrufun İptali Davasının İpotek Alacaklısı ve Dördüncü Kişiye Etkisi

242

gerekir.

Alacaklı, borçlanmanın gerçekleştiği tarihte borçlunun mal-

varlığına güvenerek işlem yaptığından, borcun doğumundan önceki

tasarruflar iptal davasına konu olmaz.

Bu hususun hakim tarafından

resen araştırılması gerekmektedir.

Buna karşın diğer görüşe göre

alacaklının alacağının doğum tarihi iptale tabi tasarruftan sonra olsa

bile, iptal davası açma hakkı bulunmaktadır.

Kanaatimizce ikinci

görüş kısmen daha isabetlidir; özellikle alacaklı ile borçlu arasındaki

temel ilişkinin daha önce başladığı durumlarda borçlu tarafından bor-

ca karşılık düzenlenen kıymetli evraka ileri tarihler yazıldığı sıklıkla

görülmektedir; nitekim tasarrufun iptali davalarında davacı alacak-

Kuru,

C.IV,

s. 3419; Muşul, Tasarrufun İptali, s. 91; Muşul, İcra, s. 1452; Karataş/

Ertekin, s. 74; Güneren, s. 1069; Sertkaya/Kul, s. 156; Arslan, s. 257.

“…Bu davaların görülebilmesi için, diğer dava koşullarının yanında tasarrufun

iptali istenilen işlemin borcun doğumundan sonra gerçekleşmiş olması gerekmek-

tedir”

17.HD,

16.6.2015 T, 2014/4461 E, 2015/8760 K. (Sertkaya/Kul, s. 159).

Muşul, Tasarrufun İptali, s. 95; Muşul, İcra, s. 1452; Güneren, s. 419.

“…Tasarrufun iptali davalarının dinlenebilmesi için borcun, iptali istenen tasar-

ruftan önce doğması dava önkoşulu olup mahkemece resen araştırılmalıdır. Dava

koşulu gerçekleşmediği takdirde işin esası hakkında hüküm kurulamaz. Somut

olayda takip dayanağı bonolar ve çekin, iptali istenen tasarruftan önceye ait dü-

zenleme tarihi içerdikleri nazara alınarak davacı ile davalı borçlu arasındaki ticari

ilişkiyi gösteren bilgi ve belgelerin toplanması varsa her iki tarafın ticari defterleri

üzerinde karşılaştırmalı olarak inceleme yaptırılması, davacı alacağının tasarruf

tarihinden önce doğup doğmadığının belirlenmesi ve sonucuna göre bir karar ve-

rilmesi yerine eksik inceleme ile hüküm tesisi doğru değildir”

17.HD,

25.5.2015 T,

2014/1858 E, 2015/7614 K. (Sertkaya/Kul, s. 156).

“

…Tasarrufun iptal davasının dinlenebilmesi için iptali istenen tasarrufun takip ko-

nusu borçtan sonra yapılmış olması gereklidir. Anılan husus dava koşulu oldu-

ğundan mahkemece varlığı resen incelenmelidir. Somut olayda davacının takip

konusu alacağı 10.10.2009 tanzim 15.8.2010 vadeli 140.000 TL meblağlı malen kay-

dını içeren bonoya dayalıdır. Dava konusu tasarruflar ise 12.6.2009 ve 9.10.2009

tarihinde yapıldığından takip konusu borçtan önce yapıldığı görülmektedir. An-

cak uygulamada alacak-borç ilişkisi daha önce başlamasına rağmen alacak için

düzenlenen bono veya çek gibi kıymetli evraka sonraki tarihlerin atıldığı sıklıkla

görülmektedir. Bu nedenle davacı alacaklı borcun doğumunun takip dayanağı

bonoların veya çeklerin keşide tarihinden önce gerçekleştiğini ileri sürerse mah-

kemece alacaklıya bu konuda kanıt sunma olanağı verilmeli, gerekirse davacı

alacaklı ile borçlu isticvap edilerek senedin düzenlenmesine neden olan temel

ilişki sorulmalı, gerektiğinde davacı ile borçlunun ticari defterleri üzerinde bilir-

kişi incelemesi yaptırılarak borcun gerçek doğum tarihi tespit edilerek koşulun

gerçekleşip gerçekleşmediği saptanmalıdır”

(17.HD,

21.4.2015 T, 2014/6674 E,

2015/6057 K (Sertkaya/Kul, s. 161-162).

Bkz. Kuru/Arslan/Yılmaz, s. 612; Üstündağ, s. 284; Sümer Altay, Türk İflas Hu-

kuku, C.1, İstanbul 2004, s. 675; Talih Uyar, “Tasarrufun İptali Davasının Taraf-

ları”,

Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,

C.16, Özel Sayı, Prof. Dr.

Hakan Pekcanıtez’e Armağan, İzmir 2015, s. 3034.