125

TBB Dergisi 2016 (125)

Ahmet M. GÜNEŞ

331

de yer alan değerleri ülkelerinde güvence altına almakla yükümlü ol-

duğu sonucuna ulaşılmalıdır. ABA’nın 2. maddesinin 2. cümlesinde 1.

cümlede belirtilen değerlerin toplumsal dayanaklarına yer verilmesi-

nin ortaya çıkardığı diğer bir sonuç, 2. cümlede yer alan düzenlemenin

ihlali halinde ABA’nın 7. maddesinde öngörülen yaptırımmekanizma-

sının devreye girememesidir.

Zira 7. maddede öngörülen yaptırım-

ların uygulanması ancak 2. maddede yer alan değerlerin ihlali duru-

munda söz konusu olabilir. ABA’nın 2. maddesinin 2. cümlesinin ihlali

için özel bir yaptırım öngörülmemiş olması ise, bu cümlenin emredici

bir norm içermekten ziyade deskriptif ifadelere yer vermesi, bu cüm-

lede yer alan hususların 1. cümlede öngörülen değerlerde içkin olması

ve çoğulculuk, hoşgörü, adalet ve dayanışmanın içerikleri muğlâk ide-

al kavramlar olmasıyla izah edilmektedir.

Tüm bu açıklamalar ışı-

ğında, 2. cümlede öngörülen düzenlemenin emredici nitelikte yapısal

bir norma yer vermekten ziyade, 1. cümlede yer alan düzenlemenin

içeriğini zenginleştirme amacıyla öngörüldüğü ifade edilmelidir.

yönüyle, ABA’nın 2. maddesinin 2. cümlesinin Avrupa Birliği’nin da-

yandığı temel değerlerin filizleneceği Avrupa toplumunun tasvirini

yaptığı söylenebilir. Bununla birlikte, Avrupa Birliği vatandaşlığı gibi

farklı üye devletlerin vatandaşlarını birbirine bağlayan araçların var-

lığına rağmen günümüzde bir gerçeklik olarak Avrupa toplumundan

söz etmenin henüz mümkün olmadığı da gözden kaçırılmamalıdır.

6. Değerlerin ihlali Durumunda Uygulanabilecek Yaptırımlar

6.1. Genel Olarak

ABA’nın 2. maddesinin yalnızca simgesel nitelikte bir düzenleme-

ye yer verdiğini ileri sürmek mümkün değildir. ABA’nın 2. maddesi-

nin özellikle 1. cümlesinde yer alan düzenleme, Avrupa Birliği ve üye

devletlere belli bazı değerleri esas alıp bu değerleri koruyup geliştirme

konusunda açık bir yükümlülük yüklemektedir. Dolayısıyla, söz ko-

nusu düzenlemenin Avrupa Birliği ve üye devletler açısından hukuki

bağlayıcılığa sahip olduğunu belirtmek gerekir. Hukuki bağlayıcılığın

Grabitz/Hilf/Nettesheim, EUV Art. 2, N. 43; Sandfort, s. 16; Streinz, EUV Art. 2,

N. 8.

Streinz, EUV Art. 2, N. 8; Sandfort, s. 16; Dietrich Murswiek, NVwZ 2009, s. 482.

Frenz, Rechtstheorie 2010, S. 41, s. 417.