125

Avrupa Birliği’nin Temel Değerleri Üzerine

332

doğurduğu en önemli netice, bu düzenlemenin ihlalinin birtakım yap-

tırımlara bağlanmasıdır. Buna karşın, ABA’nın 2. maddesinin 2. cüm-

lesinde yer alan düzenleme hukuki bir yükümlülük öngörmekten zi-

yade 1. cümlede yer verilen düzenlemenin içeriğini açıklayıcı bir işleve

sahiptir. Bu yönüyle, 2. cümlede yer alan düzenlemenin ihlalinin ilk

cümledeki düzenlemeden farklı olarak hukuki bir neticeye bağlanma-

dığı belirtilmelidir. Bu bakımdan, 2. cümledeki düzenlemenin yargısal

denetime konu edilmesi mümkün görünmemektedir.

Bununla birlik-

te, yalnızca Avrupa Birliği ve üye devletler bakımından bağlayıcılığa

sahip olan ABA’nın 2. maddesinin ilk cümlesinin bireyler bakımından

herhangi bir yükümlülük doğurmadığının altını çizmek gerekir.

Günümüzde tüm üye devletlerin ABA’nın 2. maddesinde yer ve-

rilen değerlere eksiksiz bir şekilde saygı gösterdiğinden bahsetmek

mümkün görünmemektedir.

Nitekim geçmişte Yunanistan, Avus-

turya, İtalya, Fransa, Romanya ve Macaristan gibi ülkelerde özellikle

aşırı sağcı partilerin öngördüğü politika ve önlemler nedeniyle bu de-

ğerlerin ciddi bir tehditle karşı karşıya kaldığı bilinmektedir. Bu değer-

lere yönelik üye devletlerce gerçekleştirilen bazı ihlaller ise, Komisyon,

Konsey, Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın

doğrudan müdahalesini gerekli kılmıştır. Bu noktada, Avrupa Birliği

hukukuna aykırılık oluşturan bu ihlaller karşısında hangi hukuki araç

ve yaptırımların söz konusu olabileceği sorusunun yanıtlanması ge-

rekmektedir. Avrupa Birliği’nin temel değerlerinin üye devletlere kar-

şı korunmasına karşı, bu bağlamda özellikle iki mekanizmanın öne

çıktığı ifade edilmelidir. Bu mekanizmalardan ilki ABA’nın 7. madde-

sinde ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. Avrupa Birliği’nin Çalışma

Usulüne İlişkin Antlaşma’nın (ABİA) 258-260. maddelerinde düzenle-

nen ihlal davası ise, Avrupa Birliği değerlerinin üye devletlerce ihlali-

ne karşı devreye girebilecek diğer bir mekanizmadır.

6.2. ABA md. 7’de Düzenlenen Yaptırım Usulü

ABA’nın 7. maddesinde, ABA’nın 2. maddesinde öngörülen değerle-

rin üye devletler tarafından ihlali halinde uygulanabilecek bir düzen-

lemeye yer verilmiştir. Bu bağlamda, bir üye devlette politik durumun

Bkz. Frenz, Rechtstheorie 2010, S. 41, s. 418; Sandfort, s. 17; Alexander Thiele, Eu-

roparecht, 10. Auflage, Altenberge 2013, s. 47.

Frenz, Europarecht-6, s. 566 vd.

Bu konuda ayrıca bkz. Sandfort, s. 1 vd.