353 / 437
Uluslararası Hukukta Mânevî Zarar
352
Devletleri’nin iki Alman vatandaşına karşı işlediği uluslararası haksız
fiilin Almanya nezdinde zarar doğurduğu yönündeki hüküm, hiç şüp-
hesiz Almanya’nın söz konusu fiil nedeni ile mânevî zarara uğradığı-
nın zımnen kabulü anlamına gelmektedir.
Divan’ın mânevî zarar meselesini tartıştığı bir diğer karar Bel-
çika ve Kongo’yu karşı karşıya getiren
Arrest Warrant
uyuşmazlığı
vesilesi ile verilmiştir.
48
Karara konu olan olayda Belçika, evrensel
yargı yetkisini kullanarak Kongo Dışişleri Bakanı hakkında tutukla-
ma emri çıkarmış, Uluslararası Adalet Divanı ise söz konusu emrin
hâlihazırda Dışişleri Bakanlığı koltuğunda oturan Abdulaye Yerodia
Ndombasi’nin kişisel dokunulmazlığını ihlâl ettiğine hükmetmiştir.
Divan,
Arrest Warrant
kararında,
LaGrand
kararının aksine, Belçika’nın
uluslararası haksız fiilinin Kongo nezdinde mânevî zarar doğurdu-
ğunu açıkça ifade etmiş ve bu zararın tatmin yöntemi ile giderilmesi
gerektiğini belirtmiştir.
49
Ancak bu kararın da, somut olayda var oldu-
ğuna hükmettiği mânevî zararın varlık nedenini açıklamaktan imtina
ettiği görülmektedir.
50
Görüldüğü üzere, Uluslararası Adalet Divanı belli bir dönem bo-
yunca devletlerin, kendilerine vatandaşlık bağı ile bağlı bulunan kişi-
lere karşı gerçekleştirilen uluslararası haksız fiiller nedeni ile mânevî
zarara uğrayabileceğini ve bu tür zararların tatmin yöntemi ile gideri-
lebileceğini belirtmekle yetinmiştir. Divan’ın söz konusu tutumunun
2010 tarihli
Diallo
kararı ile değişmeye başladığı görülecektir.
51
Zira
Divan, bu kararında, uyuşmazlığa konu olan uluslararası haksız fii-
lin devlet nezdinde doğurduğu dolaylı mânevî zararın, zarar giderim
yöntemi ile giderilmesine hükmedecektir.
52
national Law”,
op. cit.
, s. 341; Lars Markerta & Elisa Freiburgb,
op. cit.
, s. 11.
48
Case Concerning the Arrest Warrant (Democratic Republic of the Congo v. Belgium)
, 14
February 2002,
I.C.J Reports
2002, s. 3.
49
Case Concerning the Arrest Warrant (Democratic Republic of the Congo v. Belgium)
,
op.
cit.
, par. 75.
50
Stephan Wittich, “Non-Material Damage and Monetary Reparation in Interna-
tional Law”,
op. cit.
, s. 342.
51
Case Concerning Ahmadou Sadio Diallo (Republic of Guinea v. Democratic Republic of
the Congo)
,
Compensation Owed by the Democratic Republic of the Congo to the Republic
of Guinea
, 19 June 2012,
I.C.J Reports
2012, s. 324.
52
Lars Markerta & Elisa Freiburgb,
op. cit.
, s. 11.