357 / 437
Uluslararası Hukukta Mânevî Zarar
356
söz konusu patlamanın ardından, Yeni Zelanda hükümeti bombayı
patlatan Fransız ajanlarını tutuklamış ve yargılayarak on yıl hapse
mahkûm etmiştir. Ancak taraflar iki devlet arasında ciddi bir siyâsî
gerginliğe dönüşen söz konusu uyuşmazlığın çözümü için Birleşmiş
Milletler Genel Sekreteri’ne başvurmuşlar ve Genel Sekreter öncülü-
ğünde kurulacak heyetin alacağı kararın bağlayıcı olduğunu kabul
etmişlerdir.
69
Heyetin aldığı karar uyarınca, Yeni Zelanda Fransız ajanlarını
Fransız Polinezyası’ndaki Hao Adası’nda üç yıl hapsedilmeleri şartı ile
Fransa’ya teslim etmiştir.
70
Fransa ise, ajanları teslim alır almaz, tah-
kim heyetinin aldığı bağlayıcı karardan doğan yükümlülüğünü ihlâl
ederek Fransa’ya götürmüştür.
71
Görüldüğü üzere,
Rainbow Warrior
uyuşmazlığı iki aşamadan
oluşmaktır. İlk aşama, Fransız ajanlarının kuvvet kullanma yasağına
ilişkin temel uluslararası hukuk ilkelerine aykırı davranarak gemiye
ve içindeki kişilere verdikleri maddî zararlara ilişkindir. Bunun yanı
sıra, hâdise Yeni Zelanda içsularında gerçekleşmiş ve Yeni Zelanda’nın
ülkesel bütünlüğü ve egemenlik hakları da ihlâl edilmiştir. Başka bir
ifade ile, Fransa’ya atfedilebilir nitelikteki uluslararası haksız fiil Yeni
Zelanda nezdinde yalnızca maddî değil, aynı zamanda mânevî zarar
da doğurmuştur.
Nitekim Yeni Zelanda, yaşanan patlama nedeni ile Fransa’dan
hem maddî, hem mânevî zararlarını gidermesini talep etmiştir.
72
An-
cak Yeni Zelanda tarafından dile getirilen mânevî zarar iddiası, uyuş-
69
Case concerning the differences between New Zealand and France arising from the Rain-
bow Warrior affair
,
op. cit.
, s. 210.
70
Case concerning the difference between New Zealand and France concerning the interpre-
tation or application of two Agreements, concluded on 9 July 1986 between the two States
and which related to the problems arising from the Rainbow Warrior Affair
(
New Zealand
v. France
), 30 April 1990,
Reports of International Arbitral Awards
, Vol. XX, ss. 215-
284, s. 224.
71
Case concerning the difference between New Zealand and France concerning the interpre-
tation or application of two Agreements, concluded on 9 July 1986 between the two States
and which related to the problems arising from the Rainbow Warrior Affair
(New Zealand
v. France)
,
op. cit.
, ss. 226-243.
72
Case concerning the differences between New Zealand and France arising from the Ra-
inbow Warrior affair
,
Reports of International Arbitral Awards
, 6 July 1986, Vol. XIX,
Memorandum of the Government of New Zealand to the Secretary-General of the
United Nations, ss. 199-221, s. 202.