384 / 437
TBB Dergisi 2016 (127)
Ekin ÖMEROĞLU
383
yesi gibi taşınmaz üzerindeki şahsi bir hakka ilişkin davada, HMK m.
12 hükmü uygulama alanı bulmayacaktır.
19
Bununla birlikte doktrin-
de, taşınmaz üzerindeki şahsi haklara ilişkin davalarda yetkili mah-
kemenin de, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi olduğunu kabul
eden bir görüş bulunmaktadır. Bu görüşe göre, taşınmaz kirası söz-
leşmesinden doğan tahliye davaları ve kira tespit davalarında uygu-
lanacak hukuk ile mahkemeni yetkisi arasında sıkı bir bağlılık vardır.
Bunun yanında, kira bedeli davalarının ülke ekonomisine de ilişkin
olması nedeniyle ilgili görüşe göre söz konusu davalar bakımından da
taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi yetkili olmalıdır.
20
B. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA TAŞINMAZLARIN
KİRALANMASINA İLİŞKİN SÖZLEŞMELERDE
MİLLETLERARASI YETKİ
Karşılaştırmalı hukuka baktığımızda ise, taşınmaz kira sözleş-
melerinden doğan davalarda yetkinin münhasır yetki oluşturduğunu
kabul eden hukuk sistemlerinin de olduğu görülmektedir. Örneğin,
Alman Usul Kanunu Bölüm 29a düzenlemesinde taşınmazlara ilişkin
kira sözleşmeleri bakımından, taşınmazın bulunduğu yer mahkeme-
sinin münhasıran yetkili olduğu kabul edilmiş ancak mesken kiraları-
nı söz konusu hükmün uygulama alanı dışında bırakmıştır
21
.
Avrupa Birliği milletlerarası özel hukukuna bakıldığında, 1990’lı
yılların sonuna doğru üye ülkeler, Brüksel Konvansiyonu’na göre
daha serbest düzenlemeler getiren bir Konvansiyon düzenlemek ama-
cıyla çalışmalara başlayarak 44/2001 sayılı ve 22.12.2000 tarihli Hu-
kuki ve Ticari Konularda Yargı Yetkisi ve Yargı Kararlarının Tanıma
ve Tenfizine İlişkin Brüksel I Tüzüğü’nü kabul etmişlerdir. Brüksel I
Tüzüğü’nün bazı hükümlerinin işleyişinin ve adaletin geliştirilmesi
amacıyla yeni bir tüzüğün hazırlanması uygun görülerek 1215/2012
sayılı Hukuki ve Ticari Konularda Yargı Yetkisi ve Yargı Kararlarının
Tanıma ve Tenfizine İlişkin Brüksel I
Recast
Tüzüğü 10.01.2013’de yü-
rürlüğe girmiştir
22
.
19
Ali Cem Budak, Karşılaştırmalı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, On İki Levha, İs-
tanbul 2011, s. 43.
20
Ekşi, Milletlerarası Yetki, s. 99.
21
Hanns Prütting,Markus Gehrlein, ZPO Kommentar, Luchterhand, 2012, s. 141.
22
Ceyda Süral, “Avrupa Birliği’nin Milletlerarası Özel Hukuka İlişkin Düzenleme-
lerinin Türk Hukukuna Etkileri”,
Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,
Y.
2013, S.2, s. 34-35 (“Avrupa Birliği Düzenlemeleri”).