dergi 127

AİHM’İn Perinçek Kararı: “Soykırım İnkârı”/İfade Özgürlüğü İkileminin Aşılabilirliği

404

Yaklaşımları farklı olmakla birlikte, gerek Daire’nin gerek Bü-

yük Daire’nin, başvuru konusunu denetim mekanizmasının ötesin-

de, Sözleşme’nin temel “felsefesini” oluşturan demokratik değerler

açısından da âdeta bir “sigorta” konumundaki 17. maddenin uygula-

nıp uygulanmayacağı sorunsalına değinmesi, önemli bir başvuruda

tarafların ileri sürmediği bir argümanı incelemek suretiyle sonuçta

alınacak karara yöneltilebilecek eleştirilerin önünü almak kaygısıyla

hareket etmiş olduğu düşünülebilir.

Bu şekilde, Perinçek başvurusu-

nun Nazi propagandası, ırkçı nefret, Yahudi düşmanlığı içeren söylem

kategorilerindeki başvurulardan farklı olduğu, 17. madde dolayısıyla

başvurunun kabul edilemez bulunmasına yol açabilecek bir içeriğinin

bulunmadığı mesajı da baştan verildiği gibi, bu değerlendirmenin ay-

rıca “doğrulamasının” da yapılacağı mesajı verilmiş bulunmaktadır.

Nitekim Mahkeme’nin

Perinçek

kararından beş gün sonra açıkla-

dığı Fransa aleyhindeki M’Bala

M’Bala

kararında, başvuranın, mizahi

nitelikte bir gösteri sırasında kullandığı ifadelerin antisemit nitelikte

olduğu ve tarihi gerçekliği kabul edilen bazı olayların sanatsal bir kılıf

altında inkâr etmeye çalıştığı gerekçeleriyle başvurusu 17. madde ge-

reğince kabul edilemez bulunmuştur.

Sonuçta AİHM, Perinçek başvurusunda, 17. madde gibi siyasal,

hukuksal ve kültürel ilkelerin aksiyolojik değerlendirmesini de kaçı-

nılmaz olarak gerektirecek yaklaşım yerine, ifade özgürlüğünün han-

gi koşullarda sınırlandırılabileceğini öngören AİHS’nin 10. maddesin-

deki içeriği açık, pozitif hukuk parametrelerinin değerlendirilmesine

ağırlık vermeyi tercih etmiştir.

de la Convention”.

17. maddenin uygulanıp uygulanmayacağı konusunda yapılan ayrı oylamada

dört yargıç 17. maddenin uygulanması gerektiği yolunda karşı oy kullanmış ve

bu konudaki görüşlerini ayrıca karara eklemişlerdir, Perinçek, s.131-133.

M’Bala M’Bala c. France, [Déc], no. 25239/13, décision du 20 octobre 2015, kararın

40. paragrafına göre “. la Cour souligne que si l’article 17 de la Convention a en

principe été jusqu’à présent appliqué à des propos explicites et directs, qui ne

nécessitaient aucune interprétation, elle est convaincue qu’une prise de position

haineuse et antisémite caractérisée, travestie sous l’apparence d’une production

artistique, est aussi dangereuse qu’une attaque frontale et abrupte.. »