54 / 437
TBB Dergisi 2016 (127)
Süleyman Sırrı TERZİOĞLU
53
hak ihlâllerine karşı bireysel başvuruda bulunulamayacaktır.
30
Zira
Türkiye Cumhuriyeti Devletine atfedilemeyen temel hak ve özgürlük
ihlâllerine ilişkin başvurular, Anayasa Mahkemesi tarafından “Ana-
yasa Mahkemesinin yetkisizliği” nedeniyle “kabul edilemez” bulun-
maktadır.
31
Anayasa ve 6216 sayılı Kanun’da, ihlâle yol açan kamu gücünün,
Türkiye Cumhuriyeti Devletine ait olduğu ifade edilmemekle birlikte,
söz konusu kamu gücünün Türkiye Cumhuriyeti Devletine ait olması
gerektiği açıktır. Dolayısıyla diğer devletlerin ya da uluslararası huku-
kun diğer kişileri olan uluslararası örgütlerin,
32
Türkiye Cumhuriyeti
Devleti ülkesinde dahi olsa, yetkilerini kullanmalarından kaynakla-
nan ve Türkiye Cumhuriyeti Devletine atfedilemeyecek ihlâller açı-
sından bireysel başvuru yoluna gitmek mümkün değildir. Örneğin
yasa ve idarî işlemleri, bireysel başvuruya konu olamaz. Şirin, s. 264. AYM. BB.
No: 2012/171, K.T.: 12/2/2013, “Başvurucunun ihlâl iddiasının Fransa Cumhuri-
yeti Devleti tarafından gerçekleştirildiği belirtilen emeklilik maaşında kesinti ya-
pılması işlemine dayandırıldığı anlaşılmaktadır. Fransa Cumhuriyeti Devletinin
işlemine dayalı ihlâl iddiası Türkiye Cumhuriyeti Devletine atfedilemez. Başvu-
rucunun ihlâl iddiasının Fransa Cumhuriyeti Devleti tarafından gerçekleştirildiği
belirtilen emeklilik maaşında kesinti yapılması işlemine dayandırıldığı anlaşıl-
maktadır. Fransa Cumhuriyeti Devletinin işlemine dayalı ihlâl iddiası Türkiye
Cumhuriyeti Devletine atfedilemez. (para. 18)”
30
Aydın, s. 136. AYM. BB. No: 2012/171, K.T.: 12/2/2013, “Anayasa’nın 148 ve 6216
sayılı Kanun’un 45. maddesi uyarınca işlem, eylem ya da ihmali nedeniyle birey-
sel başvuruda bulunulan kamu gücü faaliyeti, Türkiye Cumhuriyeti Devletine ait
veya O’nun adına kullanılmış olmalıdır. Bu anlamda, ancak Türkiye Cumhuri-
yeti Devletinin kamu gücü kullanan organlarına atfedilebilir şekilde gerçekleş-
miş temel hak ve özgürlük
ihlâlleri bireysel başvuru konusu olabilir. Bu nedenle
Anayasa Mahkemesinin, yabancı devletlerin ya da uluslararası veya uluslarüstü
örgütlerin işlemleri aleyhine yapılacak bireysel başvuruları inceleme yetkisi bu-
lunmamaktadır. (para. 17)”
31
AYM. BB. No:
2012/171, K.T.:
12/2/2013,
“Açıklanan nedenlerle, Türkiye Cum-
huriyeti Devleti tarafından gerçekleştirilen bir işlem, eylem ya da ihmal iddiası
bulunmadığı anlaşıldığından, başvurunun diğer kabul edilebilirlik şartları yö-
nünden incelenmeksizin “Anayasa Mahkemesinin yetkisizliği” nedeniyle kabul
edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir. (para. 19)”
32
Uluslararası hukuk kişileri olan uluslararası örgütlerin de uluslararası hukuka
aykırı eylemlerinden dolayı uluslararası sorumlulukları bulunmaktadır. Ulusla-
rarası örgütlerin uluslararası sorumlulukları konusunda bkz. Süleyman Sırrı Ter-
zioğlu/Bahadır Bumin Özarslan, Uluslararası Örgütler Hukuku, Adalet Yayınevi,
Ankara, 2016, s. 197 vd.; Selman Öğüt, BM Uluslararası Hukuk Komisyonunun
2011 Yılında Yayınladığı Taslak Maddeler Çerçevesinde Uluslararası Örgütlerin
Sorumluluğu, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2014