148 / 405
147
TBB Dergisi 2017 (129)
Volkan ÖZÇELİK
liline dayanmaktan vazgeçtiğine karar verileceği, kural olarak keşfe
gidilemeyeceği ve diğer deliller esas alınarak karar verileceği somut
olarak belirtilmelidir.
66
Hâkimin verilen kesin sürenin sonuçlarını açıklama yükümlülü-
ğü, ilgilisinin sıfatı ne olursa olsun veya taraf yargılamada avukatla
temsil edilsin ya da edilmesin devam eder.
67
Buna karşılık Yargıtay bir
kararında, kesin süreye uymamanın doğuracağı sonuçların açıklan-
masını davanın taraflarca bizzat takip edilmesi şartına bağlamıştır.
68
Yargıtay’ın bu kararı ile benzer şekilde doktrinde, kendisine verilen
kesin sürede işlemi yapmayan bir avukatın, ara kararda işlemin ya-
pılmamasının sonuçlarının açıklanmaması gerekçesiyle yeniden süre
istemesinin açıkça dürüstlük kuralına aykırı olacağı ifade edilmekte-
dir.
69
Yılmaz
ise Yargıtay’ın bu kararına katılmamaktadır.
70
Kanaati-
mizce de kesin sürenin sonuçları ile ilgili ihtarın yapılmasının gereği-
ni, ilgilinin kim olduğundan bağımsız düşünerek yargılamayı sevk ve
idare eden hâkimden beklemek daha isabetlidir.
Hâkimin verdiği ara kararda kesin süreye uyulmamasının so-
nuçlarını açıklama zorunluluğunun bulunması, hukuki dinlenilme
hakkının özellikle açıklama ve ispat hakkı unsuru bakımından önem
taşımaktadır. Tarafa verilen kesin sürede tarafın yapması istenen iş, de-
lillerin sunulması veya delillerin mahkeme önünde değerlendirilme-
sinin sağlanmasını konu alabilir. Örneğin tarafa verilen kesin sürede
tanıkların adreslerinin mahkemeye bildirilmesi istenir ve taraf bu sü-
rede tanıkların adresini mahkemeye bildirmezse, o tanığın dinlenil-
mesinden vazgeçildiğine karar verilir (HMK m. 240/3). Bu durumda
varsa diğer deliller değerlendirilerek karar verilir. Kesin sürenin hak
düşürücü niteliğinden kaynaklanan bu türden sonuçlar, tarafın huku-
ki dinlenilme hakkını etkilemektedir. Tarafın hak kaybına uğrayarak
hukuki dinlenilme hakkının da etkileneceği hallerde, tarafa önceden
ihtar yapılıp, kesin süreye riayet edilmemesinin sonuçları hakkında ta-
66
16. HD, 09.04.2013, E. 2013/2051, K. 2013/3388
(www.kazanci.com).
67
HGK, 30.01.2013, E. 2012/19-671, K. 2013/151
(www.legalbank.net); HGK,
28.03.2012, E. 2012/19-55, K. 2012/249
(www.legalbank.net); HGK, 06.10.2004,
9-512/464 (Yılmaz, Şerh, s. 704).
68
1. HD, 19.02.2004, 705/1395 (Yılmaz, Şerh, s. 704).
69
Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s. 267.
70
Yılmaz, Şerh, s. 704.