171 / 405
170
Türk ve İsviçre Hukuklarında Evcil Hayvanlara Verilen Zararlara İlişkin Özel Hukuktan ...
4. Tedavi Masraflarının Makul Olması
Kanun koyucu, ev hayvanlarının değerini aşan tedavi masrafları-
nın bir zarar kalemi olarak talep edilebilmesinin, yalnızca bu masraf-
ların makul olması halinde mümkün olacağına hükmetmiştir. Yapılan
tedavi masrafının “makul” olup olmadığını, hâkim, Medeni Kanunun
4. maddesi çerçevesinde takdir yetkisini kullanarak tespit edecektir.
34
Buna göre, makul bir hayvan sahibinin, tedavi masraflarını kendisi
karşılayacak olsaydı somut olayda yapacağı tedavi masrafları “makul”
kabul edilecektir.
35
Öğretide haklı olarak ifade edildiği üzere, masrafların makul olup
olmadığı konusunda yapılacak değerlendirmede, öznel olarak zarar
gören hayvan sahibinin yapacağı masrafların değil, nesnel olarak, in-
sanlar ile hayvanlar arasındaki ilişkiye aşina olan ve hayvan sahibi-
nin hayvana ilişkin manevi menfaatini ön planda tutan bir üçüncü
kişinin yapacağı masrafların dikkate alınması gerekir.
36
Böylelikle, bir
hayvan sahibinin, hayvanının tedavisi için tüm maddi kaynaklarını
feda etmeyi göze alacak olması, failden de aynı davranışın beklenme-
sine imkân vermeyecektir. Öte yandan, öznel olarak davacının maddi
durumu da dikkate alınmayacaktır. Zira davacının kendisinin maddi
imkânsızlık nedeniyle söz konusu masrafları yapamayacağı ileri sürü-
lerek, failin makul tedavi masraflarını ödemekten kaçınabilmesi ka-
nun koyucunun amacı ile bağdaşmaz.
37
Ayrıca öğretide isabetli olarak
34
CHK-Müller, Art. 42 OR, N. 20; Brehm, HAVE 2003, s. 120; Schneider Kayasseh,
s. 89. CHK-Müller, Art. 42 OR, N. 20; BK-Brehm, Art. 41 OR, N. 73; Strunz, s. 97.
Brehm’e göre, her ne kadar İsviçre hukukunda hayvanlar eşya statüsünden çıka-
rılmış ise de, hayvanların iktisadi değer taşıdıkları gözden kaçırılmamalıdır. Bu
nedenle, bir hayvana duygusal değer verilmesi, talep edilebilecek tedavi masraf-
larının sınırsız olması sonucunu doğurmaz. BK-Brehm, Art. 42 OR, N. 73. Hatta
yazara göre, genellikle hayvana eziyet teşkil edeceğinden, hayvanın yalnızca acı
çekerek hayatta kalmasını sağlayacak türden umutsuz durumlarda tedavi giri-
şimlerinden kaçınılmalıdır. BK-Brehm, Art. 42 OR, N. 74; Brehm, HAVE 2003, s.
120.
35
BB1 2002, 4172. Ayrıca hayvanın değerinin, türünün, yaşının, sağlık durumunun,
tedavinin başarı şansının da dikkate alınması gereken unsurlar arasında olduğu
savunulmaktadır. Örneğin, 50 İsviçre Frankı değerindeki bir köpek için değerinin
on katı tutarında tedavi masrafları yapılmasının kabul edilebileceği; fakat 7.000
İsviçre Frankı değerindeki bir atın tedavisi için değerinin on katı tutarında tedavi
masrafı yapılmasının uygun olmayacağı savunulmaktadır. Bkz. Schneider Kayas-
seh, s. 91 vd.
36
Schneider Kayasseh, s. 90-91.
37
Michel/Schneider Kayasseh, s. 23.