Dergi 129

175

TBB Dergisi 2017 (129)

Hüseyin Can AKSOY

edilen ve hayvanın piyasa değerini aşan duygusal değerin tazmini ku-

ralı, İBK m. 47’de bahsedilen «giderim» seçeneğine benzemekteyse de,

giderimden farklı olarak söz konusu duygusal değer maddi tazmina-

tın hesaplanmasında dikkate alınacaktır.

Maddi tazminat görüşünü benimseyen yazarlar İBK m. 43/1

bis

hükmü ile kişilik hakkı ihlallerini konu alan İBK m. 47 ve 49 arasında-

ki ilişkiyi de irdelemişlerdir. Bu bağlamda, söz konusu yazarlara göre,

İBK m. 43/1

bis

hükmü İBK m. 47 ve 49 hükümlerini dışlamaz. Bu ne-

denle, şartları gerçekleşiyor ise ayrıca İBK m. 47 veya 49 çerçevesinde

giderim istenmesi de mümkündür.

Maddi tazminat görüşünün temelinde İBK m. 43/1

bis

hükmünün

varlığını açıklama çabası yatmaktadır. Zira ileride açıklanacağı üzere,

giderim görüşü benimsendiği takdirde İBK m. 43/1

bis

hükmünün var-

lık amacı sorgulanabilir hale gelmektedir. Bu nedenle, anılan yazarlar

tazminat kurumuna başvurmayı tercih etmektedirler. Ancak İsviçre

hukukunda manevi zarar kavramı kabul edilmediği için, başvurula-

bilecek yegâne seçenek maddi tazminat olmaktadır.

Kanımızca bir

hayvanın duygusal değerinin maddi tazminatın bir unsuru olarak

kabul edilmesi güçtür. Zira bu değer malvarlıksal bir değer olmadı-

ğından, bu değere verilen zararı maddi zarar olarak nitelendirmek

zorlama bir çözüm olur.

2. Giderim Görüşü

İsviçre’de birçok yazar İBK m. 43/1

bis

hükmünün bir giderim dü-

zenlemesi olduğunu savunmakta ve hükmü İBK m. 47 ve 49 hüküm-

leri ile ilişkilendirilmektedir. Bu görüşün savunucularından Brehm’e

göre, İBK m. 43/1

bis

hükmünü kaleme alan kanun koyucu, hâkimin,

rişlidir. Schneider Kayasseh, s. 143-145.

Strunz, s. 98.

Bkz. Schneider Kayasseh, s. 174 vd. Strunz’a göre de hayvanlar genellikle aileden

kabul edildikleri için aile fertlerine olan yakınlıkları dikkate alındığında, duygu-

sal değerin tazmini yerine, İBK m. 47’nin kıyasen uygulanması suretiyle giderim

talep edilebilmesi de mümkün olmalıdır. Strunz, s. 100.

Hüküm ile manevi zararın tazmininin amaçlandığı görüşünde bkz. Antoine F.

Goetschel / Gieri Bolliger, Das Tier im Recht, 99 Facetten der Mensch-Tier-Bezie-

hung von A bis Z, Orell Füssli, Zürich 2003, s. 20. İBK m. 43/1

bis

, uygulama alanı

genişletilemeyecek türden yeni bir tazminat kuralı getirildiği görüşünde bkz. Ste-

inauer, s. 59.