Dergi 129

176

Türk ve İsviçre Hukuklarında Evcil Hayvanlara Verilen Zararlara İlişkin Özel Hukuktan ...

zarar gören hayvanın duygusal değerini “dikkate alınacağını” ifade

etmekle yetinmiştir. O halde, hayvanın duygusal değeri, faile ödetti-

rilecek toplam miktarın belirlenmesinde rol oynayacak unsurlardan

birisidir. Bu bağlamda, hâkimin önünde iki seçenek vardır: hâkim,

hayvanın duygusal değerini ayrı bir giderim kalemi olarak belirleye-

bileceği gibi, dilerse (kural olarak, tedavi masraflarından ibaret olan)

maddi tazminat miktarını uygun oranda arttırma yoluna da gidebi-

lir.

Ancak hâkimin ikinci seçeneği tercih etmesinin neticesi, manevi

giderim ile maddi tazminatın tek bir potada toplanması olur, ki bu

halde failin tazminat miktarının ne şekilde belirlendiğini anlaması

güçleşir.

O nedenle yazar, tedavi masraflarını konu alan maddi taz-

minat taleplerine ilişkin İBK m. 42/3 hükmünden farklı olarak, İBK m.

43/1

bis

hükmünün duygusal yakınlık değerine ilişkin manevi giderim

taleplerini konu aldığı görüşündedir.

Öğretide İBK m. 43/1

bis

hükmünün aceleyle kaleme alındığı ileri

sürülmekte ve İBK m. 47 ve 49 hükümlerinin varlığı dikkate alındığın-

İkinci seçenek lehine bkz. Fellmann/Kottmann, N. 2582.

Brehm’e göre, fail tedavi masraflarını zaten ödemiş ise hâkim ikinci seçeneğe yö-

nelebilir ve hayvanın duygusal değerini dikkate alarak toplam tazminatta cüzi bir

artış yapma yoluna gidebilir. Ancak hayvan bulunduranın diğer yakınlarının da

talepte bulunmaları halinde, hayvanın onlar için taşıdığı duygusal değerin ayrıca

hesaplanması gerekeceği açıktır. BK-Brehm, Art. 43 OR, N. 88g.

BK-Brehm, Art. 43 OR, N. 88c. Giderim görüşünü savunan bir diğer yazar için bkz.

Thomas Probst, “Der Ersatz immateriellen Schadens im schweizerischen Haftp-

flicht- und Strassenverkehrsrecht”,

Strassenverkehrsrechts-Tagung

2010, (http://

www.unifr.ch/ius/assets/files/chaires/CH_Probst/files/OR%20AT%20II%20

Vorlesung/ImmatSchaden.pdf) (Erişim Tarihi: 22.08.2016), s. 12. Bu çerçevede,

Aargau mahkemesinin 2013 tarihli kararına (Aargau, Bezirksgericht, 10.07.2013,

SG 2015 Nr. 1666) değinilmesinde fayda vardır. Karara konu olayda, davacı, av

köpeği ile yürüyüş yaptığı sırada köpek yola fırlam

ış ve

yoldan geçen bir aracın

çarpması sonucu ölmüştür. Mahkeme, davacıya avlanırken yardımcı olması ama-

cıyla satın alınmış olsa dahi, köpek ile sahibi arasındaki duygusal ilişkiyi dikkate

alarak İBK m. 43/1

bis

hükmünün uygulanacağına karar vermiştir (E. 4.3.1). Me-

seleyi giderimi görüşü çerçevesinde ele alarak, İBK m. 47’nin yalnızca insanlara

verilen zararları konu alması sebebiyle, davacının giderim talebine dayanak teşkil

edemeyeceğini kabul eden mahkeme (E. 4.4.1), giderim talebini İBK m. 49 çerçe-

vesinde değerlendirmiş ve köpeğin ölümünün, davacının kişiliğini ağır biçimde

ihlal etmediği gerekçesiyle İBK m. 49’un şartlarının sağlanmadığına hükmetmiş-

tir. Mahkemeye göre, evcil hayvanını kaybeden ortalama bir kimsenin bir süre

için üzüntü yaşayacağı kabul edilebilirse dahi, bunun söz konusu kişi bakımından

ağır bir kişilik hakkı ihlaline yol açacağını varsaymak mümkün değildir (E. 4.4.2).

Buna karşılık mahkeme, köpeğin duygusal değerini dikkate alarak, davalıyı mad-

di tazminata ilaveten 2000 Frank tutarında bir ödeme yapmaya hükmetmiştir (E.

4.3.3).