Dergi 129

185

TBB Dergisi 2017 (129)

Hüseyin Can AKSOY

cağını kabul etmiştir.

Bu durum, mevzuat zemininde ihtiyaç olmasa

da, İsviçre mahkemelerinin içtihat değişikliğine gitmeye yönlendiril-

mesi için İBK m. 43/1

bis

hükmüne ihtiyaç bulunduğunun kanıtıdır.

Öğretide, İBK m. 47 ve 49 hükümleri çerçevesinde ölen veya ağır

yaralananın yakınlarına nadiren ödeme yapıldığı gerekçesiyle, yakın-

ların İBK m. 43/1

bis

hükmüne dayalı taleplerinin reddedilmesi gerekti-

ği savunulmaktadır.

Ayrıca, hayvanın yalnızca yaralandığı hallerde

de hâkimin İBK m. 43/1

bis

hükmüne dayalı olarak duygusal değerin

tazminine hükmetmemesi gerektiği savunulmaktadır. Kanımızca her

iki görüş de hükmün amacını göz ardı etmektedir. Zira aralarındaki

benzerliğe rağmen, İBK m. 43/1

bis

hükmü İBK m. 47 ve 49 hükümle-

rinden farklı, yeni bir hükümdür. O nedenle, söz konusu maddelere

ilişkin esaslar İBK m. 43/1

bis

hükmü bakımından olsa olsa yol gösterici

olabilir. Buna karşılık, bu maddeler gerekçe gösterilerek İBK m. 43/1

bis

hükmünün içinin boşaltılması kabul edilemez. Bu çerçevede, zarar gö-

renin bir insan olması halinde giderim elde edilebilmesinin koşulla-

rının daha zor olması da farklı bir yorumu haklı kılmaz. Zira İBK m.

43/1

bis

hükmü, hâkimin somut olayın tüm özelliklerini dikkate alarak

giderim miktarını belirlemesini gerekli kılar. Bu çerçevede, zarar gö-

renin bir insan olması durumunda daha zor koşullarda; fakat daha

yüksek miktarda ödemelere hükmedilirken, zarar görenin bir hayvan

olması durumunda daha kolay koşullarda; fakat daha düşük miktar-

da ödemelere hükmedilebilir. Hayvanın ölmeyip yalnızca yaralandığı

hallerde ise bu miktarın görece daha düşük tutulması mümkündür.

Ne var ki, hâkim her durumda somut olay bazında bir değerlendirme

yapmalı ve bunu yaparken zararın derecesini ve buna bağlı olarak da

talepte bulunan kişide yol açtığı etkiyi dikkate almalıdır. Nihayetinde

ister giderim isterse tazminat adı altında olsun, bir ödemeye hükmedi-

lebilmesi için hayvan bulunduranın veya yakınlarının bir şahısvarlığı

değerinin ihlal edilmesi gerekli olup çok ufak yaralanmalarda gide-

rime/tazminata hükmedilmemesi söz konusu olabilir. Somut olayda

adaleti dağıtma görevinin hâkime verilmesinin sebebi, kendisinin bu

muhakemeyi yapabilecek olmasıdır. O nedenle, hayvanın yaralandığı

hallerde hayvan bulunduranların ve yakınlarının taleplerinin doğru-

dan doğruya reddedilmesi ne gerekli ne de isabetlidir.

Bkz. Chappuis, HAVE 2004, s. 93 dn. 9.

Bkz. yuk. III. B. 2.