188 / 405
187
TBB Dergisi 2017 (129)
Hüseyin Can AKSOY
B. Zarar Görenin Yakınlarının Manevi Tazminat İstemleri
Türk Hukukunda zarar görenin yakınlarının tazminat istemleri
iki farklı hükme dayalı olarak karşılanabilmektedir. Bu hükümlerden
ilki, ağır bedensel zarar veya ölüm hallerinde mağdurun yakınları-
na da manevi tazminat talep etme imkânı getiren TBK m. 56/2 hük-
müdür. Bu hüküm, Türk-İsviçre hukuklarındaki yerleşik kural olan,
yansıma zararların tazmin edilmeyeceği ilkesinin bir istisnasını konu
almaktadır.
104
Zira kanunun açık hükmü, zarar görenin yakınlarının
yansıma suretiyle
maruz kaldıkları zararlarının tazmini bakımından
hukuka aykırılık bağı teşkil eder.
105
Türk hukukunda zarar görenin yakınlarına tazminat imkânı tanı-
yan ikinci düzenleme kişilik hakkının zedelenmesinden zarar gören
kişiye manevi tazminat talep etme imkânı tanıyan TBK m. 58 hükmü-
dür. Zira bir yakının zarar uğraması, bir kimsenin şahısvarlığı değer-
lerini de
doğrudan
ihlal ediyorsa bu halde TBK m. 58’e dayalı olarak
tazminat talep edilebilir.
Eski BK, İsviçre hukukundaki düzenlemeye koşut biçimde bir
kimsenin yakınlarının manevi tazminat talep edebilmelerinin yal-
nızca bu kişinin ölümü halinde mümkün olabileceğini ifade etmişti.
Yargıtay ise çeşitli kararlarında, cismani zarar kavramının içerisinde
ruhsal bütünlüğün de yer aldığını ve bir yakınının maruz kaldığı olay
neticesinde, kendi ruhsal sağlığı bozulan kişinin de kişilik hakkı ih-
lali nedeniyle manevi tazminat talep edebileceğini kabul etmekteydi.
Ancak ağır bedensel zarara uğrayan kişilerin yakınlarının manevi
tazminat taleplerinin hangi şartlarda ve hangi hükümler çerçevesinde
söz konusu olabileceği tartışmalıydı.
106
Bugün ise TBK m. 56/2’nin açık
düzenlemesi karşısında bu tartışmaya yer kalmamıştır.
104
BK-Brehm, Art. 47 OR, N. 132; Kemal Oğuzman/Turgut Öz, Borçlar Hukuku Ge-
nel Hükümler, Cilt 2, Vedat, İstanbul 2014, s. 261, 279.
105
Haksız fiil hukukunda yansıma zararların tazmini, normun koruma amacı kuramı
ve hukuka aykırılık bağı hakkında bkz. Yeşim M. Atamer, Haksız Fiillerden Do-
ğan Sorumluluğun Sınırlandırılması, Beta, İstanbul 1996, s. 70 vd.; Pınar Çağlayan
Aksoy, Hukuka Aykırılık ve Ahlaka Aykırılık Unsurları Çerçevesinde Salt Malvar-
lığı Zararlarının Tazmini, XII Levha, İstanbul 2016, s. 312 vd.; Fikret Eren, Borçlar
Hukuku Genel Hükümler, Yetkin, Ankara 2014, s. 595 vd.; Çiğdem Kırca, Bilgi
Vermeden Dolayı Üçüncü Kişiye Karşı Sorumluluk, BTHAE, Ankara 2004, s. 9 vd.
106
Yargıtay’ın bu hallerde TBK m. 58’e tekabül eden eBK m. 49’a dayalı olarak taz-
minata hükmettiği kararlar için bkz.. Yarg. 4. HD., E. 2001/4012, K. 2001/8028, T.
17.9.2001; Yarg. 4. HD., E. 2007/11865, K. 2008/10360, T. 16.9.2008. Ayrıca bkz.