Dergi 129

186

Türk ve İsviçre Hukuklarında Evcil Hayvanlara Verilen Zararlara İlişkin Özel Hukuktan ...

IV. Türk Hukukunda Genel Olarak Manevi Tazminat ve

Hayvanlara Verilen Zararlara Dayalı Manevi Tazminat

İstemleri

A. Genel Olarak Manevi Tazminat Düzenlemesi

İsviçre Hukukunda zarar kavramının, fark teorisi uyarınca mal-

varlıksal bir azalmayı ifade ettiği kabul edildiğinden,

manevi zarar-

ların (“immaterieller Schaden”) tazmini kural olarak reddedilmekte;

fakat istisnai hallerde “manevi haksızlığa” (“immaterielle Unbill”) uğ-

rayan bir kimseye İBK m. 47 ve 49 çerçevesinde giderim/tatmin (“Ge-

nugtuung”) isteme imkânı tanınmaktadır.

Ancak Türk Hukukunda

“immaterielle Unbill” kavramının karşılığı olarak “manevi zarar” kav-

ramı, bunun neticesinde talep edilen ve bir miktar paranın ödenmesi-

ni konu alan giderime ise “manevi tazminat” adı verilmektedir.

100

Türk hukukunda manevi tazminat istemleri 6098 sayılı Türk Borç-

lar Kanunu’nun 56. ve 58. maddelerinde düzenlenmiştir. Ölüm ve

bedensel zarar hallerini konu alan TBK m. 56

101

, bedensel bütünlüğü

zedelenen kişiler ile ölen veya ağır bedensel zarara uğrayan kişilerin

yakınlarına manevi tazminat talep etme imkânı sunmaktadır.

102

Buna

karşılık, TBK m. 58

103

ise genel olarak kişilik hakkının zedelenmesi du-

rumlarında manevi tazminat istemlerini düzenlemektedir.

Schwenzer, N. 17.01; Schneider Kayasseh, s. 137.

BGE 87 II 290; Honsell/Isenring/Kessler, §8, N. 46; CHK-Müller, Art. 41 OR, N.

28.

100

Bkz. Kırca, Manevi Tazminat, s. 245; Gürsoy, s. 8.

101

“d. Manevi tazminat

Madde 56- Hâkim, bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumun-

da, olayın özelliklerini göz önünde tutarak, zarar görene uygun bir miktar para-

nın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verebilir.

Ağır bedensel zarar veya ölüm hâlinde, zarar görenin veya ölenin yakınlarına da

manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesine karar verilebilir.”

102

Oysaki 818 sayılı eski Borçlar Kanununun 47. maddesi, tıpkı İBK m. 47 gibi, ağır

bedensel zarar durumunda zarara uğrayan kişinin yakınlarına manevi tazminat

talep etme imkânı vermemekteydi.

103

“3. Kişilik hakkının zedelenmesi

Madde 58- Kişilik hakkının zedelenmesinden zarar gören, uğradığı manevi zarara

karşılık manevi tazminat adı altında bir miktar para ödenmesini isteyebilir.

Hâkim, bu tazminatın ödenmesi yerine, diğer bir giderim biçimi kararlaştırabilir

veya bu tazminata ekleyebilir; özellikle saldırıyı kınayan bir karar verebilir ve bu

kararın yayımlanmasına hükmedebilir.”