238 / 405
237
TBB Dergisi 2017 (129)
Gizem KILIÇ ÖZTÜRK
1- Kira Tespitine İlişkin Hükümlerin Uygulama Alanı
TBK’de kira bedelinin belirlenmesine ilişkin hükümlere “Konut
ve Çatılı İşyeri Kiraları” başlıklı ayırım altında yer verilmiş ve “Genel
Hükümler” başlıklı ayırımda kira bedelinin belirlenmesine yer veril-
memiştir. Konut ve çatılı işyeri kiralarının kapsamı ise, TBK m. 339’da
belirlenmiştir. Bu hükme göre, konut veya çatılı işyeri niteliği taşıyan
ve bunlarla birlikte kullanımı kiracıya bırakılan eşyalar hakkında, söz
konusu taşınmazlar geçici kullanıma özgülenmedikçe ve kira sözleş-
mesinin süresi altı ay veya daha kısa olmadıkça, konut ve çatılı işye-
ri kiralarına ilişkin hükümler uygulama alanı bulur. Bunun yanında
kamu kurum ve kuruluşlarının yaptıkları bütün kira sözleşmelerinde
yine TBK’nin bu ayırımında yer alan düzenlemeleri uygulanır. Dola-
yısıyla kira bedelinin belirlenmesine ilişkin hükümlerin taşınır veya
taşınmaz niteliğindeki tüm konut ve çatılı işyeri kiralarında uygulama
alanı bulacağı söylenebilir.
31
Konut ve çatılı işyeri kirası niteliği taşımayan taşınır ve taşınmaz
kiralarında kira bedelinin belirlenmesi için dava açılmasının müm-
kün olmaması yerindedir. Bu görüş iki gerekçe ile temellendirilmek-
tedir. Bunlardan ilki, konut ve çatılı işyeri kirası dışında kalan kira
sözleşmesinin belirli süreli olması halinde, belirlenen sürenin bitimin-
de kira bedelinden memnun olmayan tarafın TBK m. 327/II uyarın-
ca sözleşmenin belirsiz süreli hale gelmesini önleyebilecek durumda
olması
32
veya tadil sözleşmesi ile tarafların yeni kira bedeli belirleye-
cek durumda olmalarıdır. Konut ve çatılı işyeri kirası dışındaki kira
sözleşmesinin belirsiz süreli olması ihtimalinde ise, tarafların TBK m.
328-330 hükümleri uyarınca olağan fesih imkanı bulunması sebebiyle
kira sözleşmesi süresince kira tespit davası açılmasına imkan ve ge-
31
Öncü, s. 305; Emre Gökyayla, “Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarına İlişkin Hükümle-
rin Uygulama Alanı (TBK m. 339)”, Prof. Dr. Aydın Zevkliler’e Armağan, C. 2, İz-
mir, 2013, ss. 1203- 1251, s. 1218; Cevdet Yavuz- Faruk Acar- Burak Özen, Borçlar
Hukuku Dersleri (Özel Hükümler), 13. Baskı, İstanbul: Beta, 2014, s. 317; Konut bir
kişinin barınma ihtiyacını karşılayan, kiracıyı dış etkenler koruyan üstü örtülü ta-
şınmaz olup, yerleşim yeri niteliği taşıması şart değildir, Mehmet Kaynar, Konut
ve Çatılı İşyeri Kiralarında Kira Bedelinin Belirlenmesi, İstanbul: Vedat Kitapçılık,
2014, s. 41.
32
Kiraya veren sözleşme süresinin sonunda kira sözleşmesinin sona erdiğini ileri
sürebileceğinden, sözleşmesinin devam etmesini arzu eden kiracı, kiraya verenle
yeni bir kira bedeli üzerinden anlaşmalıdır, İnceoğlu, s. 125.