247 / 405
246
Kira Tespit Davası ve Esasları
la aynı esasın üretici fiyat endeks oranı bakımından TBK döneminde
geçerli olduğunun kabulü gerekir.
71
Buna karşılık Türkiye İstatistik
Kurumu’nun 04.02.2014 tarihinde yayınladığı Yurt İçi Üretici Fiyat En-
deksi Kullanıcıları İçin Rehber’de, kira sözleşmelerinde bir aya ilişkin
endeks değerinin bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde değişiminin
esas alınması gerektiği belirtilmiştir.
72
TBK m. 344/I’in son cümlesinde, taraflar arasında yapılan sözleş-
menin bir yıldan daha uzun süreli olması halinde de bu hükmün uy-
gulanacağı belirtilmiştir. Buna göre, kira bedelinin belirlenmesi, yal-
nızca kira sözleşmesinin yenilenmesine ilişkin bir kurum olmaktan
çıkmıştır.
73
Tarafların bir yıldan uzun süreli bir kira sözleşmesi yap-
maları ve bu sözleşmenin süresi sonunda TBK m. 347 gereği bir yıl sü-
reyle uzaması halinde, kira bedelinin belirlenmesine yönelik sınırların
uygulama alanı bulacağı kuşkusuzdur.
Diğer taraftan, TBK m. 344/I (son cümle) düzenlemesi daha farklı
bir ihtimali de bedel sınırları içinde görmektedir. Şöyle ki, taraflar bir
yıldan uzun süreli kira sözleşmesi yapmış ve her bir kira yılı için
74
farklı bir kira bedeli belirlemiş olabilirler. Tarafların bu şekilde belir-
lediği kira bedeli de ilk fıkradaki sınırlara tabi olacaktır.
75
Bu şekilde
belirlenen kiralarda, birinci yıldan sonraki kira bedelleri, bir önceki
senenin kira bedeline üretici fiyat endeksinin artış oranının eklenme-
siyle bulunan miktardan daha fazla olamayacaktır.
76
Bu düzenleme,
kira sözleşmesinin süresi içindeki kira bedeline sınırlama getirerek
www.kazanci.com(erişim tarihi: 03.02.2017)
71
Fiyatlar genel seviyesi her ay için değişiklik gösterdiğinden, on iki aylık ortalama-
nın esas alınmasının en adil olduğu yönünde bkz. Aydoğdu- Kahveci, s. 612; İn-
ceoğlu, s. 130; “Kira atışışının TÜİK’in yayınladığı ÜFE on iki aylık ortalama artış
oranı üzerinden hesaplanması gerekirken bilirkişi raporunda doğrudan endeks
oranının esas alınması da hatalıdır.”, Yargıtay 6. HD, T. 14.10.2014, E. 2014/727, K.
2014/11004, Kazancı İçtihat Bankası,
www.kazanci.com(erişim tarihi: 01.03.2016)
72
http://www.tuik.gov.tr/duyurular/duyuru_1648.pdf(erişim tarihi: 01.03.2016),
Rehberdeki saptamanın eleştirisi için bkz. Aydoğdu- Kahveci, s. 612- 613.
73
İnceoğlu, s. 132.
74
Tarafların artış oranını birer yıllık dönemler için kararlaştırmaları şart olmayıp, ta-
raflar iki yılda bir belirli oranda artış öngörseler bile kira bedeli TBK m. 344/I’deki
kurallara göre yapılır, Gümüş, s. 63.
75
Sözleşme süresinde belirlenmiş olan bedele emredici hükümlerle müdahale edil-
mesinin sözleşme özgürlüğüne getirilmiş aşırı bir müdahale olduğu yönünde
bkz. İnceoğlu, s. 133.
76
Zevkliler- Gökyayla, s. 236;