273 / 405
272
Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Uyarınca Ticari İşletme Rehni
ifade etmesi de, rehin sözleşmesinin sicile tescil edilmesiyle mümkün
olmaktadır.
18
TİRK’in 9’uncu maddesinin 2’nci fıkrasına göre, ticarî iş-
letmenin sicil bölgesi dışındaki, ticarî işletme rehninden haberdar ol-
mayan üçüncü kişilerin iyi niyetleri korunmaktaydı. Bu husus, Türk
Ticaret Kanunu’nun 36’ncı maddesinin 1’inci fıkrasında hüküm altına
alınan
“ticaret sicilinin
tüm Türkiye çapında etkili olması
”
şeklindeki
düzenlemenin uygulama alanını kısıtlamaktaydı. Ancak, Ticari İşlem-
lerde Taşınır Rehni Kanunu’nda, TİRK’tekine benzer bir düzenlemeye
yer verilmemiştir. Dolayısıyla, Rehinli Taşınır Siciline tescil edilen re-
hin sözleşmesi, ilgili sicil çevresine bakılmaksızın tüm üçüncü kişilere
karşı hüküm ifade etmektedir.
III. REHNİN KAPSAMI
Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’nun 5’inci maddesinin
1’inci fıkrasına göre, rehnin kapsamı; alacaklar, çok yıllık ürün veren
ağaçlar, fikrî ve sınaî mülkiyete konu haklar, hammadde, hayvan, her
türlü kazanç ve iratlar, başka bir sicile kaydı öngörülmeyen ve idarî
izin belgesi niteliğinde olmayan her türlü lisans ve ruhsatlar, kira ge-
lirleri, kiracılık hakkı, makine ve teçhizat, araç, ekipman, alet, iş maki-
naları, elektronik haberleşme cihazları dâhil her türlü elektronik cihaz
gibi menkul işletme tesisatı, sarf malzemesi, stoklar, tarımsal ürün,
ticaret unvanı ve/veya işletme adı, ticarî işletme veya esnaf işletmesi,
ticarî plaka ve ticarî hat, ticarî proje, vagon ve bu fıkrada sayılanlar-
dan üçüncü kişiler zilyetliğindeki taşınır varlık, hak ve paylı mülkiyet
haklarıdır. İlgili madde gerekçesinde, rehnin kapsamına giren unsur-
ların tahdidi olarak sayıldığı belirtilmektedir.
19
Bununla birlikte, 5’inci
maddenin 3 ila 5’inci fıkraları uyarınca işletmelerin müstakbel taşı-
nır varlıkları, mevcut veya müstakbel taşınır varlıklarının getirileri ve
her tür sözleşmeden doğan mevcut veya müstakbel alacaklar da rehne
konu edilebilecektir. Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’nun 5’inci
maddesinin 1’inci fıkrasında yer alan unsurların borcu karşılamaması
hâlinde ise ticarî işletmenin tümü üzerinde rehin hakkı kurulamaya-
caktır.
20
Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’nun 8’inci maddesinin
18
Benzer bir şekilde bkz. Rehinli Taşınır Sicili Yönetmeliği m. 16/3.
19
Gerekçe, m. 5.
20
Ticari İşlemlerde Rehin Hakkının Kurulması ve Temerrüt Sonrası Hakların Kul-