Dergi 129

312

Anasyonel Hukuk Kuralları ve Uygulama Alanı

Tarafların Açıkça Seçmesi

Taraflar aralarında anlaşarak sözleşmenin seçtikleri anasyonel

hukuk kaynağına tabi olacağını kararlaştırabilirler. Nitekim UPICC ve

PECL’ın giriş kısımlarında tarafların uygulanacak hukuk olarak söz

konusu kaynaklara başvurmuş olmaları durumda bu kuralların uy-

gulanacağı belirtilmiştir. Örneğin, Rusya Federasyonu Ticaret Odası-

nın Uluslararası Tahkim Divanı’nın 233/2012 sayılı, 2013 tarihli kara-

rında

, Rus ve Lihtenştaynlı taraflar aralarındaki satım sözleşmesine

uygulanmak üzere UPICC hükümlerini seçmişler ve tahkim yargıla-

ması bu çerçevede yürütülmüştür. Benzer şekilde, UNCITRAL kural-

larına göre oluşturulmuş 2003 tarihli ad-hoc tahkim kararında

taraf-

lar uyuşmazlığa UPICC’in uygulanmasını kararlaştırmışlardır. Karara

konu olan olayda taraflar birinin merkezi Türkiye’de diğerininki de

Antil Adaları’nda olmak üzere iki şirkettir. Taraflar arasındaki satım

sözleşmesinde, uygulanacak hukuku belirten iki ayrı madde bulun-

maktadır. Bu maddelerden biri İngiliz Hukukunu ve diğeri ise İsviçre

Hukukunu yetkilendirmektedir. Farklı menfaatlere hizmet eden bu

çelişkili hukuk seçimi problemi, tarafların ad-hoc tahkimde uygula-

nacak hukuk olarak UPICC’i seçmeleri ile aşılmıştır.

ii)

Uluslararası Hukukun Genel Prensiplerine veya

Lex

Mercatoria

ya Atıf Yapılması

Tarafların sözleşmelerinde uluslararası hukukun genel ilkelerine

ya da

lex mercatoria

ya atıf yapması sonucu hakemler tarafından sözleş-

meye anasyonel hukuk kuralları uygulanabilir.

MTK madde 12 (c) ve Model Kanun madde 28 uyarınca sözleşme

hükümlerinin yorumunda ve tamamlanmasında bu hukuka ilişkin

ticari örf ve adetler ile ticari teamüller de göz önüne alınır. Tarafların

sözleşmeye uygulanacak hukuk olarak

lex mercatoria

ya ya da uluslara-

rası hukukun genel ilkelerine atıf yapması da mümkündür.

Uygulamada nelerin

lex mercatoria

kapsamında olduğu tartışma-

lıdır. Örneğin, Alman doktrininde UPICC çoğunluk tarafından

lex

mercatoria

nın bir parçası hatta bazı çevrelerce

lex mercatoria

nın kodifi-

Karar özeti için:

(http://www.unilex.info/case.cfm?id=1793)

Karar özeti için:

(http://www.unilex.info/case.cfm?id=862)