Dergi 129

371

TBB Dergisi 2017 (129)

Ferah GÜÇLÜ YILMAZ

sı, bireylerin devletten isteyeceği en doğal haktır. Bu nedenle Barry

(2004: 321) gelişmiş bir demokrasinin göstergelerini aşağıdaki gibi

sıralamaktadır:

1. Yasama ve yürütmenin hukuk kurallarına bağlı olması, yargısal

denetim mekanizmalarının ve yargı bağımsızlığının kurulmuş ol-

ması.

2. Hak ve özgürlüklerin anayasal güvence altına alınması.

3. Gelişmiş ve yerleşmiş bir demokrasi kültürü ve sivil toplum anla-

yışı.

4. Toplumun tüm kesimleriyle yaygın katılım hakkı ve olanakları,

barışçıl gösteri/protesto hakkı.

5. Farklı ve azınlıkta kalan görüşlere saygı.

6. Sosyal devlet ilkesiyle, temel kamusal hizmetlere ve yaşam stan-

dardına herkesin hakkaniyetli erişimi.

Demokrasi ve hukuk, devletin temelini oluştururken, yasallık çer-

çevesini belirlemelidir. Devlet, ‘amaca ulaşmak için bütün yollar mu-

bahtır.’ anlayışını hukuk zemininde yok ederek tüm etkinliklerinde

hukuk normlarına uymayı taahhüt etmelidir.

Peki ‘devlet’ nasıl bir

kurumdur veya nasıl oluşmuştur? ‘Devlet’ kavramına yaklaşımımız

T. Hobbes ve J.J.Rousseau gibi toplumsal sözleşme anlayışına daya-

nıyorsa, bu durumda birey, devlete karşı korunmalıdır. Kuçuradi’ye

göre ‘Leviathan Devlet’ anlayışı da bu perspektiftedir. Oysa Platon,

Aristoteles, Farabi, İbni Haldun gibi, toplumsal yaşam içinde sosyal

bir varlık olarak insanın, siyasi, ekonomik, askeri vb. ihtiyaçlarını kar-

şılamak için doğal olarak devleti kurduğunu kabul edersek, bu du-

rumda bireyi, kurum olarak devlete karşı değil, devlet görevlerinde

bulunan kişilerin bu görevin gereği olarak, sahip oldukları güç ve

yetkileri, kendi çıkarlarına göre kullanmasını önlemek adına korun-

mamız gerekmektedir. Efendioğlu’na (2001) göre ‘âli’ çıkar, ‘kişisel çı-

kar’ ın kılıfı olursa, hatta aynı zamanda, kişisel yorumlar ve çıkarlar

Norman Barry, Modern Siyaset Teorisi, çev. Mustafa Erdoğan ve Yusuf Şahin,

Liberte Yayınları, Ankara 2004, 2. Basım, ss 304-306.

Mithat Sancar, “Şiddet Tekeli ve Demokratik Hukuk Devleti”,

Doğu-Batı Dergisi,

2000, Yıl:4, Sayı: 13, Kasım-Aralık-Ocak -01, s.36.