Dergi 129

375 / 405

374 Güçlü Bir Hukuk Devleti için Etik, Demokratik, Laik Eğitim Sistemi ve Eğitim Hukuku
Demokrasi eğitimi bireylerin, bağımsız düşünebilme, bilimsel
problem çözme yöntemini kullanabilme, açık fikirli olabilme, karşı
fikre ve farklı insanlara saygı duyabilme, alçakgönüllü ve hoşgörülü
bir kişiliğe sahip olabilme yönlerini geliştirmelidir. Demokrasi eğiti-
mini gerçekleştirmenin en iyi yolu, okullarda demokratik değerlerin
yaşandığı ortamlar yaratmaktır. Demokrasinin vazgeçilmez ilkeleri
olan; insan haklarına saygı, sosyal adalet, çoğulculuk, özgürlük anla-
yışı, gösteri ve örgütlenme hakkı gibi değerler, demokratik ortamlarda
kendiliğinden içselleştirilmektedir.76 Demokratik ortamlarda bireyler,
özerk davranabilme, kendi kendine yetebilme, hem özgürlüğe hem de
eşitliğe değer verme, çok yönlü düşünebilme ve sorgulayabilme, bilim-
sel bilgilere dayalı akıl yürütebilme, düşünce özgürlüğünü içselleşti-
rebilme gibi demokratik değerleri benimsemekte ve davranışa döke-
bilmektedir.
Eğitim; okuma ve yazma, meslek öğrenimi gibi teknik becerilerin
yanı sıra toplumsallaşma, kültürlenme gibi kültürel işlevleri de yerine
getirmektedir.77 Bu nedenle eğitim kurumu, ulus devletin yurttaşları-
nı, belli bir bilince ve dünya görüşüne göre toplumsallaştırması işle-
vini yerine getiren, modern bir kurum olarak karşımıza çıkmaktadır.
21. yüzyıl ulus devletlerinde, bu eğitimden geçmeyen birey, kendisine
sunulan birçok kamusal özgürlüğü kullanamamaktadır. Bu bağlam-
da çağdaş toplumda demokratik eğitimin evrensel değerlerini liberal
ve toplumcu yaklaşımın temel özelliklerini birleştirerek tespit etmek
gerekmektedir.78 Okullar ve eğitim programları öğreneni, düşünüle-
bilen, problem çözmede bilimsel yöntemlerden yararlanan, kendisine
ve çevresine karşı dürüst davranabilen, açık düşünceli olduğu kadar,
alçak gönüllü bireyler yetiştirmelidir.79 Aynı zamanda, kendini etkili
76 İdris Şahin, “Demokrasi ve İnsan Hakları Eğitimi”, e-Journal of New World Sciences
Academy
2009, Volume: 4, Number: 4, Article Number: 1C0100, adresin-
den 20/09/2016 erişim tarihinde alınmıştır.
77 T. B Bottomore, Toplum Bilim, (Çev. Ü. Oskay) Der Yayınevi, 6. Baskı, İstanbul,
2000, ss 291-303.
78 Levent Yılmaz, “Demokrasi Eğitimini Liberal ve Toplumcu Açıdan (Sesli) Dü-
şünmek Uluslararası Demokrasi” Eğitimi Sempozyumu. Çanakkale 2004, www.
, adresinden
26.09.2016 erişim tarihinde alınmıştır.
79 Savaş Büyükkaragöz, “Demokrasi Eğitimi”, Türk Demokrasi Vakfı Yayınları, An-
kara 1990, s.44