Dergi 129

376

Güçlü Bir Hukuk Devleti için Etik, Demokratik, Laik Eğitim Sistemi ve Eğitim Hukuku

özel, kamusal ya da meslek yaşamımızda karşılaştığımız sorunlarda,

‘bu durumda ne yapmam doğru olur?’ sorusuna ilişkin aldığımız ahlaki

kararların, evrensel değerlere ve bilimsel analize yaklaştığı görülecek-

tir. Her kuşağın yaşadığı dönemin ekonomik, sosyolojik, tarihsel, siyasi

vb. sorunlarına eğitim sayesinde bir bakış geliştirdiği düşünüldüğün-

de, okulun ‘Felsefi Etik ve Demokrasi’ eğitiminin önemi daha da belir-

ginleşmektedir. Okullarda felsefi etik eğitimi, olayların nesnel bir bakış

açısıyla analiz edilmesini, konuya ilişkin bilgilerin kıyaslanmasını, etik

değerler temelinde bilimsel ve akılcı bir bakış kazanılmasını sağlama-

lıdır. O halde okullarımızda durum nedir? Ortaöğretim kurumların-

da görevli yönetici, öğretmen ve öğrenim gören öğrenci ve velilerinin,

‘öğretmenin sahip olması gereken değerler’ e ilişkin görüşlerini ortaya

koymak amacıyla yürütülen bir araştırmada; yöneticiler en yüksek fre-

kansla öğretmenin sahip olması gereken en önemli değer olarak özveri-

li ve hoşgörülü olmayı işaret etmişlerdir. Öğretmenlerin rehberlik yapa-

bilmeyi, öğrencilerin iletişim becerisini, velilerin ise, mesleki niteliklere

daha çok değer verdikleri görülmüştür.

Psikolojik açıdan bakıldığında ‘doğru’ olana ilişkin düşüncelerin

her zaman eyleme dönüşmediği, ahlaki olana karşı görüş, tutum ve

eylem arasında bazen köprünün kurulamadığı görülmektedir. Ahlaki

yönden ‘iyi’ veya ‘kötü’ olana karşı benliğimizde gelişen tutumlar, or-

tamsal etkenlerle etkileşim halinde davranışı meydana getirmektedir.

Sosyal psikoloji deneyleri, güçlü tutumların oluşmasında, tutumun

nesnesine ilişkin bilgi düzeyinin veya bilgisizliğin, tutumlar arası tu-

tarlılığın belirleyici olduğunu göstermektedir.

O halde okul eğitimin-

de, eğitimci ve eğitim yöneticilerinin ‘doğru olana ve doğru yetiştirme’

ye ilişkin felsefi etik değer bilgisine sahip olup olmadıklarının önemi

çok büyüktür. Aynı zamanda eğitim ortamlarını insan haklarına uy-

gun bir şekilde düzenlemenin, eğitimin en alt kademesinden en üst

kademesine kadar, insan haysiyetine yakışır bir biçimde insan ilişkile-

rini yapılandırmanın, liyakat temelli görevlendirme yapmanın gerek-

liliği de ön plana çıkmaktadır. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 26.

Zühal Çubukçu, Demet Eker Özenbaş, Nilüfer Çetintaş, Derya Satı, Ümit Yazlık

Şeker, “Yönetici, Öğretmen, Öğrenci ve Veli Gözünde Öğretmenin Sahip Olması

Gereken Değerler”,

Pegem

Eğitim ve Öğretim Dergisi, Ankara 2012, Cilt: 2, Sayı: 1

Çiğdem Kağıtçıbaşı, Yeni İnsan ve İnsanlar, Evrim Yayınevi, İstanbul 2003, (10.

Baskı).s. 37