Dergi 129

377

TBB Dergisi 2017 (129)

Ferah GÜÇLÜ YILMAZ

maddesinde, eğitim hakkının bir insan hakkı olduğu ifade edilmiştir.

Aynı zamanda eğitimin, insan hakları ve temel özgürlüklere saygıyı

güçlendirerek, insanın kişiliğinin tam gelişmesini sağlamasına dikkat

çekilmiştir. İkinci maddede ise, ‘... öğretim bütün milletler, ırk ve din

grupları arasında anlayış, hoşgörü ve dostluğu teşvik etmeli ve Birleş-

miş Milletler’ in barışın idamesi yolundaki çalışmalarını geliştirmeli-

dir.’ denilmektedir.

Bu evrensel bildirgede genel olarak birey, hiçbir

yönden, özellikle ırk, renk, cins, dil, din, siyasi veya diğer herhangi bir

inanç, milli veya toplumsal köken, servet veya herhangi diğer bir fark

gözetmeksizin, bütün haklardan ve bütün hürriyetlerden yararlanma

hakkına sahiptir. Türk Eğitim Sistemi’nde, 1739 Sayılı Milli Eğitim Te-

mel Kanunun 2. maddesi gereğince eğitimin en önemli işlevlerinin,

‘… milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerini benimseyen,

koruyan ve geliştiren; ailesini, vatanını, milletini seven ve daima yü-

celtmeye çalışan, insan haklarına .… karşı görev ve sorumluluklarını

bilen ve bunları davranış haline getirmiş..; beden, zihin, ahlak, ruh ve

duygu bakımlarından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş bir kişiliğe

ve karaktere, hür ve bilimsel düşünme gücüne, geniş bir dünya görü-

şüne sahip, insan haklarına saygılı, kişilik ve teşebbüse değer veren,

topluma karşı sorumluluk duyan; yapıcı, yaratıcı ve verimli kişiler ye-

tiştirmek…’ olduğu belirtilmiştir.

1982 Anayasası’nın 42. maddesinde

‘Eğitim ve Öğrenim Hakkı ve Ödevi’ ni şu şekilde düzenlenmektedir:

‘Kimse eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz. Öğre-

nim hakkının kapsamı kanunla tespit edilir ve düzenlenir. Eğitim ve

öğrenimAtatürk ilkeleri ve inkılapları doğrultusunda, çağdaş bilim ve

eğitim esaslarına göre, devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Bu

esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz….Türkçeden başka

hiçbir dil, eğitim ve öğretim kurumlarında Türk vatandaşlarına ana

dilleri olarak okutulamaz ve öğretilemez. Eğitim ve öğretim kurumla-

rında okutulacak yabancı diller ile yabancı dille eğitim ve öğretim ya-

pan okulların tabi olacağı esaslar kanunla düzenlenir. Milletler arası

anlaşma hükümleri saklıdır.’

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi,

gi17.html adresinden 02.11.2016 erişim tarihinde alınmıştır.

1789 Milli Eğitim Temel Kanunu,

nun_0/temelkanun_0.html, adresinden 02.11.2016 erişim tarihinde alınmıştır.

1982 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası,