48 / 405
47
TBB Dergisi 2017 (129)
Ranâ GÖKSU
nacak tedbirler esitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz.” hükmü
ile ve Anayasa’nın 72. maddesindeki “her Türk vatandası için getirilen
vatan hizmeti ödevi” ile uyuşmamaktadır. Normlar hiyerarsisindeki
konumu geregi Anayasa, kanunlardan üstündür ve tüm hukukî dü-
zenlemelerin Anayasa’ya uygun olması gerekmektedir. Bu halde, 1111
sayılı Askerlik Kanunu’ndaki düzenlemelerin belirtilen sebeplerle
Anayasa’ya aykırılıgı ileri sürülebilecektir. Keza, vicdanî ret davaları-
nı takip eden avukatlar, duruşmalar esnasında Askerlik Kanunu’nun
başta birinci maddesi olmak üzere çeşitli maddelerinin Anayasa’ya ay-
kırı olduğuna ilişkin itirazlarda bulunduklarını, ancak Mahkemelerin
bu itirazların hiçbirini kabul etmediklerini belirtmişlerdir. Buna göre,
Anayasa’ya aykırılık iddiasıyla Askerlik Kanunu’ndaki hiçbir madde
Anayasa Mahkemesi önünde henüz incelenmemiştir.
Türk Ceza Kanunu’ndaki askerlik hizmetini yerine getirmekten
kaçınanlara karsı uygulanacak müeyyideler, 318. ve 319. maddelerde
gösterilmistir. “Halkı Askerlikten Sogutma” baslıgı altında düzenle-
nen 318. madde su sekildedir: (1) Askerlik hizmetini yapanları firara
sevk edecek veya askerlik hizmetine katılacak olanları bu hizmeti
yapmaktan vazgeçirecek sekilde tesvik veya telkinde bulunanlara altı
aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir. (2) Fiil, basın ve yayın yolu ile
islenirse ceza yarısı oranında artırılır.
“Askerleri İtaatsizlige Tesvik” baslıgı altında düzenlenen 319. mad-
dede ise “(1) Askerleri veya askerî idareye baglı olarak görev yapan
diger kisileri kanunlara karsı itaatsizlige veya yeminlerini bozmaya
veya askerî disiplini veya askerlik hizmetine iliskin görevlerini ihlâle
yönelten ve tahrik edenler ile kanunlara, yeminlere veya disiplin
veya diger görevlere aykırı hareketleri askerler önünde öven veya iyi
göründügünü söyleyen kimselere, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası
verilir. (2) Fiil, aleni olarak islenmisse iki yıldan bes yıla kadar hapis
cezası verilir. (3) Fiil, savas zamanında islenmis ise ceza bir katı ora-
nında artırılır.” seklinde bir düzenleme getirilmistir.
Diger cezaî yaptırım içeren hüküm ise 1632 sayılı Askerî Ceza
Kanunu’nun 87. maddesinde yer alır. Bu madde hükmüne göre silah
tasımayı reddetme, üniforma giymeyi reddetme gibi fiiller emre itaat-
sizlik suçu çerçevesinde degerlendirilecek ve suç teskil eden bu fiilleri