dergi 132

323

TBB Dergisi 2017 (132)

Özcan ALTAY

Daha önce ifade edildiği gibi ABD Kongresi genel olarak

gücünü

kuruluş yıllarının ardından XIX. yüzyıl

boyunca (İç Savaş yılları dâhil)

koruyabilmiştir. XX. yy.’ın ilk yarısı Ekonomik Buhran ve I.

Dünya

Savaşı’nın da etkisiyle b

aşkanı güçlendirse de savaş yetkilerinin yürüt-

menin tekeline alınması Soğuk Savaş ile birlikte kendisini kabul ettir-

miştir. Schlesinger’e göre sonraki yıllarda bulaşıcı hale gelecek bir po-

litika aracı olarak Kongre’yi savaş yetkilerinin dışında tutma yukarıda

da ifade edildiği üzere Truman ile başlamıştır. Sonrasında, Johnson’ın

ünlü Vietnam Savaşı’nı yine Kongre kararına dayanmadan başlatması

ve akabinde Nixon’ın cepheyi yine izinsiz biçimde Kamboçya’ya ge-

nişletmesi bu uygulamayı perçinlemiştir. Nixon, ayrıca Kongre’nin

Güneydoğu Asya’da girişilecek askeri müdahaleleri Amerikan birlik-

lerine saldırı yapılması durumu ile sınırlayan Tonkin Körfezi Kararı’na

uymayarak saldırı savaşını devam ettirmiştir.

Amerikan Kongresi özellikle Vietnam Savaşı boyunca (Nixon dö-

neminin sonuna kadar) uysal/söz dinleyen Kongre (acquiescent Cong-

ress) adıyla anılmış,

özellikle başkanlar Truman, Johnson ve Nixon

savaş yetkileri bakımından Kongre’yi baypas etmişlerdir. Nixon’ın

istifaya zorlanması neticesinde Kongre artık üzerinde ciddi muğlak-

lıklar olan savaş yetkileri hususunu açıklığa kavuşturmak amacıyla

Savaş Yetkileri Müşterek Karar

ı’nı

(War Powers Resolution) kabul et-

miştir. Bu karar ile başkanın, başkomutanlık yetkilerini ancak Kongre

tarafından savaş ilan edilmesi veya Kıngre’nin kuvvet kullanılmasına

rıza göstermesi yahut Birleşik Devletler’e ani bir saldırı olması halinde

kullanabileceği vurgulanmıştır. Ayrıca, başkanın Kongre’nin onayına

başvurmadan giriştiği askeri müdahalelerin 60 gün içerisinde Kongre

tarafından onaylanmaması (açık ya da örtülü iradesiyle) halinde sona

erdirilmesi ve her halükarda askeri

müdahalenin başlamasından 48 saat

içinde

Kongre’ye başkan tarafından rapor verilmesi gibi düzenlemeler

getirilmiştir.

Savage, Takeover, 22.

Andrew Rudalevige, “The Contemporary Presidency: The Decline and Resurgen-

ce and Decline (and Resurgence?) of Congress: Charting a New Imperial Presi-

dency,” Presidential Studies Quarterly, Cilt 36, No 3 2006, s. 508.

ABD parlamento hukukunda “joint resolution” olarak ifade edilen bu düzenleme-

ler Senato ve Temsilciler Meclisinin onayından geçer ve kanun gücündedir. Bu tip

düzenlemeler kanunlardan farklı olarak başlangıç kısmı da içerirler.

“War Powers–Overview,”

https://www.loc.gov/law/help/war-powers.php