68 / 417
67
TBB Dergisi 2017 (132)
Ahu KARAKURT EREN
bb. Gürültü Kavramı
TDK’nın Güncel Türkçe Sözlüğü’nde yer alan tanıma göre gü-
rültü, aralarında uyum bulunmayan düzensiz seslerin bütünü, patır-
tı, şamatadır.
32
Gürültü kirliliğine ilişkin bir terim olarak gürültünün
“
istenmeyen veya rahatsız edici ses
” şeklinde gelenekselleşmiş bir tanımı
bulunmaktadır.
33
Aktarılan bu tanımdan hareketle yapılan genel bir
tespit, istenmeme veya rahatsız edici olma özelliğinin gürültüyle ses
arasındaki farkı oluşturduğudur. Çünkü ses fiziksel bir kavram oldu-
ğundan nesneldir, kişiden kişiye göre değişmez. Fakat gürültü öznel
bir kavramdır, bir sesin gürültü olup olmadığı kişiden kişiye değişir.
34
Hukuki bir kavram olarak ise gürültü ne TCK ne de diğer kanun-
larda tanımlanmıştır. Ancak mevzuatta Çevresel Gürültünün Değer-
lendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nin (ÇGDYY) 4. maddesinde
genel bir gürültü tanımına yer verilmeksizin, yönetmeliğin anlamlan-
dırılmasında kullanılmak üzere dört gürültü türü
35
tanımlanmıştır.
32
TDK, Güncel Türkçe Sözlük,
http://www.tdk.gov.tr,(19.08.2016)
33
Bu tanıma yönelik kullanımlara örnek teşkil etmek üzere bkz. US Environmental
Protection Agency,
https://www.epa.gov/clean-air-act-overview/title-iv-noise-pollution, (19.08.2016); T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel
Müdürlüğü Gürültü ve Titreşim Kontrolü Şube Müdürlüğü,
http://gurultu.cev- reorman.gov.tr/gurultu/AnaSayfa/gurultu.aspx?sflang=tr, (19.08.2016); Bun-
desministerium für Umwelt, Naturschutz, Bau und Reaktorsicherheit, http://
www.bmub.bund.de/themen/luft-laerm-verkehr/laermschutz/laermschutz-im-ueberblick/was-ist-laerm/, (19.08.2016); World Health Organization, s.5;
Stansfeld/Matheson, s.243; Toprak/Aktürk, s.50.
34
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Gürültü ve
Titreşim Kontrolü Şube Müdürlüğü,
http://gurultu.cevreorman.gov.tr/gurultu/AnaSayfa/gurultu.aspx?sflang=tr, (19.08.2016); Bundesministerium für Umwelt,
Naturschutz, Bau und Reaktorsicherheit,
http://www.bmub.bund.de/themen/luft-laerm-verkehr/laermschutz/laermschutz-im-ueberblick/was-ist-laerm/,
(19.08.2016); Toprak/Aktürk, s.50; Yokuş Sevük, Gürültüye Neden Olma Suçu,
s.364.
35
04.06.2010 tarihli 27601 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan ÇGDYY’nin 4. mad-
desinde arka plan gürültüsü “bir çevrede incelenen sesler bastırıldığında, veri-
len konumdaki ve verilen durumdaki geriye kalan toplam ses”; çevresel gürültü,
“ulaşım araçları, kara yolu trafiği, demir yolu trafiği, hava yolu trafiği, deniz yolu
trafiği, açık alanda kullanılan teçhizat, şantiye alanları, sanayi tesisleri, atölye,
imalathane, işyerleri ve benzeri ile rekreasyon ve eğlence yerlerinden çevreye ya-
yılan gürültü dâhil olmak üzere, insan faaliyetleri neticesinde oluşan zararlı veya
istenmeyen açık hava sesleri”; darbe gürültüsü, “iki kütlenin birbirine çarpması
ile ortaya çıkan gürültü” şeklinde tanımlanmıştır. Ev faaliyetleri ve komşuların
oluşturduğu gürültü ise yönetmelikte “konut içerisinde kişilerin kendi davranış
ve alışkanlıklarından kaynaklanan; kapı, pencere kapatma, yürüme, konuşma, te-
mizlik yapma, mobilya çekme, televizyon seyretme, radyo dinleme, eğlence amacı