dergi 132

Türk Ceza Kanunu’nda Gürültüye Neden Olma Suçu

dd. Gürültünün Başka Bir Kişinin Sağlığının Zarar Görmesine

Elverişli Nitelikte Olması

TCK’nın 183. maddesinde suçun oluşması bakımından failin ne-

den olduğu gürültünün başka bir kimsenin sağlığının zarar görmesine

elverişli nitelikte olması aranmıştır. İfade edilen sebeple iki temel so-

nuca ulaşılabilir. İlki; kişinin neden olduğu gürültünün sadece insan

dışındaki canlılara zarar vermeye elverişli nitelikte olması halinde in-

celediğimiz suçun oluşmayacağıdır. Bu noktadan hareketle kanun ko-

yucunun gürültüye neden olma suçunu çevre etiği yaklaşımlarından

insan merkezli yaklaşımı esas alarak tipikleştirdiği söylenebilir.

Ka-

nımızca TCK’nın 183. maddesi bakımından insan merkezli yaklaşımın

esas alınması isabetli bir tercihtir. Çünkü gürültü kirliliğinin çevrenin

insan dışındaki unsurları açısından da ciddi tehlikeler yarattığı ve

kontrol altına alınması gerektiği açık olsa da asgari ortak bir tehlikelilik

eşiği bulunmamaktadır.

Ayrıca ceza hukukunun ikincilliği ilkesi dik-

kate alındığında çevrenin insan dışındaki unsurlarına ilişkin tehlikeli

olabilecek nitelikteki gürültüyü engellemek bakımından hangi aşama-

da ceza hukukunun müdahalesini gerektiren ağırlıkta bir toplumsal

ihtiyacın doğduğu sorusu, çok faktörün bir arada değerlendirilmesini

gerektiren, bu sebeple de genel geçer bir yanıt bulunamayacak kadar

karmaşık olan bir sorudur. Dolayısıyla kanun koyucunun tek bir suç

tipiyle gürültüye neden olmak suretiyle çevrenin tüm unsurları bakı-

mından oluşabilecek tehlikeleri bertaraf etmeye çalışmaması makul

bir çözümdür.

Çevre etiği yaklaşımlarına ilişkin ayrıntılı bilgi için bkz. Zerrin Toprak, Çevre Yö-

netimi ve Politikası, İzmir 2012, s.30 vd; Nükhet Yılmaz Turgut, Çevre Politikası

ve Hukuku, Ankara 2012, s.29 vd; Kıvılcım Akkoyunlu Ertan, “Çevre Etiği Üzeri-

ne Değerlendirmeler”, Sosyal Çevre Bilimleri, (Ed. Hakan Reyhan, Ahmet Mutlu,

H.Hüseyin Doğan, Ayşe S. Reyhan), Ankara 2014, s.100 vd; Çevreye karşı suçların

koruduğu hukuki değerleri açıklayan teoriler hakkında bkz. Aygörmez Uğurlu-

bay, s.74 vd.

Yokuş Sevük, Gürültüye Neden Olma Suçu, s.372; TCK’nın 183. maddesinin canlı-

ların yaşam alanı ve yaşam kaynağı olarak çevreyi insan sağlığına ağırlık vererek

koruduğu yönünde benzer görüş için bkz. Aygörmez Uğurlubay, s.89.

Örneğin gürültünün hangi noktadan sonra tehlikeli olacağı fizyolojik yapısına

göre hayvan türleri bakımından farklılık göstermektedir. Konuya ilişkin örnekler

için bkz. Kight/Swaddle, s.1054 vd.

Bununla birlikte ülkemizde gürültü haritaları tamamlandıktan sonra, soyu tüken-

me tehlikesi altında bulunan hayvan türleri bakımından koruma bölgeleri içeri-

sinde ve yakınında gürültünün kontrol altına alınması ihtiyacının giderilmesi için

yeni suç tiplerinin oluşturulmasının tartışılmasının yararlı olabileceğini düşünü-

yoruz. Bu bağlamda Alman Ceza Kanunu’nun 329. maddesinde düzenlenen ko-