128 / 521
TBB Dergisi 2011 (96)
Mustafa ÇAĞATAY
127
leri yönündeki görüşün tutarlı olmadığı kanaatindeyiz. Bu husus, 2762
sayılı Yasa’nın gerek 44. maddesi gerekse Geçici 1. maddesinin gerekçe-
leri ve yasalaşma süreçleri incelendiğinde açıkça ortaya çıkacaktır.
Gerçekten de 2762 sayılı Kanun’a ilişkin Tasarı’nın ilk halinde 44.
maddenin bulunmadığını görmekteyiz. Bu madde Tasarı’ya TBMM
Adliye Encümeni’nin 2.7.1934 günlü, E. 1/395, K. 43 sayılı Mazbatası
ile eklenmiştir. Encümenin gerekçesi şöyledir:
“Encümenin bu fasla ilave ettiği maddelerden birisi de alakadarların mü
racaatlarını beklemeden bu kanunun neşrinden en az onbeş sene evvelinden
beri vakfolunarak tasarruf edildikleri anlaşılacak olan mallar Evkaf idaresinin
talebi üzerine tapuya işaret edilerek ilân olunacağı, bu ilân tarihinde itibaren
beş sene içinde itiraz eden çıkmazsa o malın vakıf olarak katî tescili yapılacağı
tasrih edilmiş olup bununla da vakıf mallar gizlide kalmayarak bir an evvel
tescillerinin yapılması temin olunmak istenmiştir. Gerçi 1515 sayılı kanun
mucibince dahi vakıf malların tapuya raptı mümkün ise de kısmı mühimi eş
hası hükmiyeye aid olmak üzere bir kısım vakıflarda mevcud muvazaalı ve
gizli vaziyetin ortadan kaldırılmasına mezkûr kanunun hükümleri kâfi gel
meyeceği düşünülmüş ve tapu sicillerinin bir an evvel tesisi hakkında medeni
kanunun istihdaf ettiği gayenin bir kat daha kolaylıkla temini husulü için bu
hususta halin icaplarına göre daha müsait hükümler vazına lüzum görülmüş
ve maddenin bu şekilde tesbitinde bu mülâhazalar âmil olmuştur.”
92
.
2762 sayılı Kanun’un Geçici 1. maddesinde azınlık vakıflarından
beyanname istenmesinin gerekçelerine yer verilmiştir. Söz konusu ge-
rekçede
“Bu kanunun meriyeti vazı ile beraber şimdiye kadar Devlet teşek
külleri ile hiç te alakadar olmamış bir çok vakıflar ve bu meyanda akalliyet
vakıflarında da Devlet murakebesi teessüs edecek demektir. Murakebe edebil
mek için murakebe edilecek şeyin mahiyetinin bilinmesi zaruridir. Halbuki bu
vakıflar hakkında umum müdürlükçe hiçbir kayid ve malumat yoktur. Bunun
için bu kabil vakıfları idare edenlerden derhal bir beyanname istenilmesi ve ba
dema vakıfta tasarruflarının bu beyannamenin tasdikına talikı ve beyanname
ler muhteviyatının sıhhat ve selâmetini temin için de bunların istinadedeceği
vesaikın bu kanunun neşrinden evvel mevcud ve meri bulunduğunun sabit
olması esasının şart ittihazı muvafık metalea edilmiş 1 -5 maddeler bu esaslar
dairesinde tedvin edilmiştir.”
denilmektedir
93
.
92
TBMM Zabıt Ceridesi, Devre V, İçtima F, C. 4, S. Sayısı 124-2, s. 9.
93
TBMM Zabıt Ceridesi, Devre V, İçtima F, C. 4, S. Sayısı 124-2, s. 5.