156 / 521
TBB Dergisi 2011 (96)
Selda ÇAĞLAR
155
A. YASAL ÖNLEMLER
Bu başlık altında önce, engelliler ile toplumun diğer üyeleri ara-
sında ya da engellilerin kendi aralarında ayrımcılık üreten veya bu
tehlikeyi barındıran temel mevzuat, dil ve içerik bakımından Engelli
Hakları Sözleşmesi’yle karşılaştırılarak genel bir değerlendirme ya-
pılacaktır. İkinci alt başlıkta taslak halindeki Ayrımcılıkla Mücadele
ve Eşitlik Yasa Tasarısı, son olarak idarenin düzenleyici işlemleriyle
üretilen doğrudan ayrımcılık ile engellilerin özel durum ve ihtiyaçları-
nı karşılamaya yetmeyen nört ya da dışlayıcı yasal hükümlerin neden
olduğu ayrımcılık örnekleri üzerinde durulacak, engellilere yönelik
doğrudan ve dolaylı ayrımcılık açıklanmaya çalışılacaktır.
1. Yasaların Dili ve İçeriği
Engelli Hakları Sözleşmesi, yukarıda da açıklandığı gibi, engel-
liliği toplumsal bir olgu, engellileri de toplumun diğer üyelerinden
farklı bireyler olarak kabul etmiş; engellileri aşağılamanın ilk yolunun
dilden geçtiğini bilerek her türlü etiketlemeden kaçınmıştır. Konuya
Türkiye’deki mevcut yasal düzenlemelerde kullanılan dil açısından ba-
kıldığında, genel veya özgün mevzuatın engellileri ifade etmek üzere
hasta, sakat, âmâ, özürlü, sağır gibi deyimlere yer verdiğini, böylelik-
le engelliliği bireye özgü tıbbi bir sorun olarak kabul eden, etiketleyen
ve olumsuzlayan anlayışı desteklediği görülmektedir.
16
Oysa, Dünya
Sağlık Örgütü (WHO) bu anlayışı ortadan kaldırmak amacıyla eski
sınıflama sistemini kaldırmış, 2001 yılında “İşlevsellik, Yetiyitimi ve
Sağlığın Uluslararası Sınıflaması”(International Classification of Func-
s%C3%B6zle%C5%9Fmesinin%20rapor%20haz%C4%B1rlama%20teknikleri%20
(15.06.2011)
16
Örnek olarak bkz. 5378 Sayılı Özürlüler ve Bazı Kanun Hükmünde Kararna-
melerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, Yayımlandığı Resmi Gazete:
7.07.2005/ 25868; 571 Sayılı Özürlüler İdaresi Başkanlığı Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Yayımlandığı Resmi Gazete: Sayı.23004
(Mükerrer) , Tarih. 30/5/1997; 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz
Türk Vatandaşları ile Özürlü ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması
Hakkında Yönetmelik, Yayımlandığı Resmi Gazete: Sayı. 26204, Tarih. 20.06.2006;
Yapılarda Özürlülerin Kullanımına Yönelik Proje Tadili Komisyonları Teşkili, Ça-
lışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, Yayımlandığı Resmi Gazete: Sayı.
26147, Tarih. 22.04.2006; Sakatlık İndiriminden Yararlanacak Hizmet Erbabının
Sakatlık Derecelerinin Tesbit Şekli ile Uygulanması Hakkında Yönetmelik, R.G. :
Tarih.28/4/1981, Sayı.17324